Fransa’nın Suriye’de ne işi var? Bu soruyu son günlerde sıkça duyar olduk. Tarihi doğru okuyamazsak bugünü anlamamız, yorumlamamız mümkün değildir.

Suriye’de bugün vekâlet savaşları yürütülüyor. Uzun zamandır bölgede istihbarat üzerinden faaliyet yürüten Fransa artık bölgedeki faaliyetlerini açıktan yürütme kararı almıştır.

Türkiye’den kaçan PKK’lı teröristlerin iltica ettiği ülkelerin başında elbette Fransa geliyor.

Tarihe şöyle bir göz atarsak Adana, Mersin Dörtyol Fransa’nın işgal ettiği topraklarımızın başında geliyordu.

İngilizler Paris barış konferansında(26 Eylül 1919) Fransa ile yeni bir anlaşma yaparak; Antep, Urfa ve Maraş'ı Fransızlara bıraktılar. Fransızlar bu yörelerde Ermenileri de kullanarak işgallere başlamışlardı.

Sözde ermeni soykırımı yalanının en ateşli savunucusu Fransa, yüz yıl önce Antep’te, Urfa’da, Maraş’ta aldığı ağır hasarı unutmamış anlaşılan.

Mandat Français en Syrie

Fransız Suriye Mandası 1920-1946 yıllarında Fransa egemenliğinde kalmış manda yönetimidir.

I. Dünya Savaşında İttifak güçlerinin yenilmesi sonucunda, Osmanlı Devleti ile imzalanan Mondros Antlaşması ile bölge Fransa güçlerinin egemenliği altına girdi. 1920 tarihinde Fransa'nın manda yönetimi oldu. Suriye Mandası, Fransa'nın idaresine girmesiyle çeşitli etnik ve dini gruplara yönelik devletlere bölündü. Şam Devleti, Halep Devleti, Nusayri merkezli Alavi Devleti, Dürzi merkezli Jabal Durize, sonradan Türkiye Cumhuriyeti'ne katılan Hatay Cumhuriyeti ve Lübnan Devleti olmak üzere 6 yapılı yönetim oluştu.

II. Dünya Savaşı senelerinde, 1941 tarihinde, Fransa, nüfuzu altında kalmak şartıyla Suriye manda yönetimine kısmi bağımsızlık verdi. Fransa, II. Dünya Savaşı sonrasında Suriye'den geri çekildi.

Bugün Fırat’ın Doğusunda Fransa’nın Miştanur, Sırrin, Lafarge-Harap Işk, Ayn İsa ve Rakka olmak üzere 5 yerde askeri üssü bulunmakta. Menbiç restleşmesiyle Fransa’nın bölgedeki varlığı kamuoyu nezdinde açığa çıkmıştır.

ABD ORTADOĞU'DAN ÇEKİLMEYECEK

ABD Başkanı Trump'ın "Suriye'den çekileceğiz" açıklaması ABD'nin Ortadoğu'dan çekileceği, Ortadoğu'daki planlarından vazgeçeceği anlamına gelmiyor.

ABD bana sorarsanız İran'a karşı bir hat oluşturmaya, Ortadoğu'ya müdahil olmaya, Rusya'yı başka parametrelerle dengelemeye çalışacak.

ABD’nin Suriye bölgesinde Rusya'yı dengeleme hamlesi istediği gibi sonuçlanmadı. ABD yeni bir hamle yaparak bölgedeki kartları yeniden dağıtmak istiyor.

Geçtiğimiz gün Pentagon Menbiç’e 2 bin asker daha gönderme kararı aldı. Bu da net bir şekilde gösteriyor ki ABD Suriye’den çekilmeyecek.

Doğu Guta’da yaşananlar ve buranın üzerinden ABD-Rusya gerilimi iyice artmış durumdadır. Karşılıklı restleşmeler iki devleti savaşın eşiğine getirmiş durumda.

ABD ile Rusya arasındaki bu hakimiyet mücadelesinin bedelini maalesef mazlumlar ödüyor. İnsanlık bugün Suriye’de can çekişirken küresel güçler hakimiyet alanlarını genişletme savaşı içerisindedir.

ABD, SAHAYA YENİ AKTÖRLER SÜRÜYOR

ABD Suriye'de boşaltacağı alanı Rusya veya Türkiye’den ziyade Fransa'nın doldurmasından yana bir tavır izleyecek ve yeni aktörlerle cepheyi genişletecek.

Trump Fransız Cumhurbaşkanı Macron'a "Türkiye'yle çalışın" mesajı iletti. Bu şekilde Trump Fransa’ya hem Türkiye'nin Suriye'deki varlığının tanıyın hem de Türkiye'yi dengeleyin demektedir.

FRANSA'NIN ROL KAPMA ÇABASI

Macron mesajı alır almaz hızla "Türkiye ile SDG (yani PKK) arasında arabulucu olabiliriz" açıklaması yaptı.

Fransa bu şekilde Türkiye'nin terörle mücadelesine destek olacağına Suriye'de PYD/PKK'nın yeni hamisi olarak sürece dahil olmaya çalışıyor.

Ancak Türkiye bu duruma asla müsaade etmeyecektir. Nitekim Türkiye bu hususta Fransa'ya net bir cevap verdi ve "Biz teröristlere isim koymakla değil, onları yok etmekle meşgulüz" mesajı verdi.

Macron’un terör örgütlerinin çöpçatanlığına soyunması tek kelimeyle küstahlıktır.

Macron, Elysee Sarayı’na yerleşir yerleşmez Fransa’yı geçmişte olduğu gibi uluslararası alanda yeniden güçlü bir aktör konumuna getirme arayışı içinde.

Macron’un Ortadoğu’da ve Fransa’nın eski nüfuz bölgesi Suriye’de sürece güçlü bir aktör olarak dahil olma çabası da bunun göstergesidir.

Macron PKK/PYD’nin hamiliğine soyunarak Suriye masasına oturmaya  çalıştığını söyleyebiliriz.

Elysee Sarayı’nın yaptığı açıklamaları dikkatlice incelersek Macron’un Menbiç’te Türkiye ile askeri düzlemde karşı karşıya gelmek gibi bir riske girmeyi şimdilik düşünmediği de ortada.

Bütün bu gelişmeler ekseninde Suriye’deki PKK/PYD/YPG terör örgütü nedeniyle ABD ile yaşanan gerilimin Fransa ile de yaşanacağını söyleyebiliriz.

Her ne olursa olsun Türkiye tereddüt etmeden, gecikmeden, spekülasyonlara meyletmeden gereğini yapmalıdır.

Fırat’ın Doğusunda PKK/PYD/YPG adı her ne olursa olsun terör tehdidini bir an evvel ortadan kaldırmalıdır. Bölge ülkeleriyle yapılacak ortak çalışmalar ve milli menfaatler doğrultusunda Suriye’de etkin olmaya devam etmelidir.

Fırat’ın doğusu batısı yoktur. Türkiyenin bekası, Milli çıkarlar vardır. Türkiye’nin bekası, Ankara’nın güvenliği Afrin’den, Menbiç,ten, Rakka’dan, Ayn El Arab’dan geçer.

Ne Mutlu Türküm Diyene!

En içten saygılarımla,

Ali YETGİN

Türkolog

09.04.2018

ORTADOĞU GAZETESİ