Türkçe eğitim öğretim hayatının en önemli derslerinden birisidir. Her ilkokul öğrencisinin karşına çıkar. Türkçe dersi öğrencilerin dil gelişimine katkıda bulunur. Türkçe ders kitaplarında birbirinden farklı konu ve etkinlikler yer alır. Öğretmenler bu etkinlikleri öğrencilere ev ödevi olarak veririler.

Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 10-28 Cevapları

1. Tema : Erdemler

Karanfiller ve Domates Suyu Metni Cevapları

HAZIRLIK

Çalışkanlığıyla tanıdığınız hayvanlar var mı? Bu hayvanların özelliklerini anlatınız.

Cevap: Karıncalar ve arılar. Mesela karıncalar yaz kış demeden yuvalarına yiyecek taşırlar. Arılar ise bal yapmak için kilometrelerce yol yaparlar. Çiçeklerin en güzellerinden öz alarak kovanlarına dönerek bal üretirler.

Okuyacağınız metnin başlığının ve görsellerinin size hatırlattıklarını söyleyiniz.

Cevap: Orman içinde ağaçlıklı bir yol ve bir çiftçi ile ailesinin ormandaki evlerinin resmi vardır. Ayrıca ufak bir kız çocuğu bir domatesi ısırmaktadır. Muhtemelen bir çiftçinin şehirden uzakta doğa içindeki yaşamından bahsedilecektir.

1. ETKİNLİK

Metinde geçen bilmediğiniz sözcüklerin ve sözcük gruplarının anlamlarını tahmin diniz. Sözlük, atasözleri, deyimler sözlüğü vb. kaynaklardan bu sözcüklerin ve sözcük gruplarının anlamlarını öğrenip tahminlerinizle karşılaştırınız.

Cevap:

kavga etmek: birbiriyle atışmak, çekişmek, tartışmak, vuruşmak, dövüşmek.

idare etmek: çekip çevirmek, (bir şeyi) tutumlu kullanmak

öne çıkmak: ileri atılmak

yar: uçurum

körpe: diri, taze

Yıl boyunca, anlamlarını öğreneceğiniz sözcük ve sözcük gruplarını bir deftere yazarak sözlük oluşturunuz.

 Cevap: Bu sözlüğü sizler defterinize yazacağınız sözcüklerle oluşturmalısınız.

 Aşağıdaki sözcüklerin metinde geçen eş anlamlılarını bulmacaya yerleştiriniz.

 Cevap:

Doğa → tabiat

Gölge → saye

Neşeli → şen

Zaman → vakit

Tanık → şahit

Utangaç → mahcup

Mutlu → mesut

Irak → uzak

Kenar → kıyı

Uçurum → yar

2. ETKİNLİK

Metinde geçen aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin gerçek anlamda mı, mecaz anlamda mı kullanıldığını belirleyiniz. Gerçek anlamda kullanılmışsa cümlelerin başına “G”, mecaz anlamda kullanılmışsa cümlelerin başına ”M” yazınız.

Şimdi artık kimi sevdiğimi, kime saygı duyduğumu biliyorum. (G)

Günlerden beri kafamı bir adam kaplıyor. (M)

Bir gözü sola doğru biraz kaymıştı. (G)

İşte Kör Mustafa’nın bu gözü de bir kambur insanın ruh hâletini içine sindirmiş. (M)

Parmakları kalın geldiği zaman tırnakları ile toprağı tırmalardı, (G)

Akşam olunca çalıların arasına sakladığı kazmasını alıyor. (G)

3. ETKİNLİK

Aşağıdaki atasözlerinden hangileri metnin ana fikri ile uyumludur? İşaretleyiniz. 

Cevap:

[X] İşleyen demir ışıldar.

[X] Emek olmadan yemek olmaz.

[X] Akan su, yosun tutmaz.

4. ETKİNLİK

Aşağıdaki soruları metne göre yanıtlayınız.

1. Kitaplar bir zamanlar yazara neler öğretmiş?

Cevap: İnsanları sevmek lazım geldiğini, insanları sevince tabiatın, tabiatı sevince dünyanın sevileceğini oradan yaşama sevinci duyulacağını öğretmişlerdir.

2. Kör Mustafa’nın fiziksel özellikleri nasılmış? 

Cevap: Bir gözü sola doğru biraz kaymış,  İşte, Kör Mustafa’nın bu gözü de bir kambur insanın ruh haletini içine sindirmiş, şıkır şıkır, pırıl pırıl, sevimli, çapkın, canlı bir gözdür. Öteki doğru dürüst göz, onun yanında, mahçup, sönük, tatsız tuzsuz, pek de kibirlidir.

3. Kör Mustafa’nın görmeyen gözü yazara neyi hatırlatmış?

Cevap: Yazara bir kamburu hatırlatıyor bu göz. Bir kambur insan çirkindir yazara göre ama, bütün kamburlar iyi yürekli, sevimli insanlardır da.

4. Kör Mustafa hangi işlerde çalıyormuş?

Cevap: Kör Mustafa, bahçelerde çalışır, gündeliğe gider, sarnıç sıvar, dam aktarır, kuyu kazarmış.

5. Yazarın köyünde hangi ağaçlar yetişirmiş?

Cevap: Fundalar, yabani meşe palamutları, kocayemişler, çalı süpürgeleri bir türlü ağaç haline gelmeden, ama ağacı taklit edercesine gelişir, birbirinin içine girerek yaşarlarmış.

6. Mustafa, toprakla nasıl bir mücadeleye girişmiş?

Cevap: Denize diklemesine inen bu çalılığın bir kısmını ne pahasına ayıkladı, biliyor musunuz; tırnakları pahasına. O çalı çırpının sere serpe geliştiği, bu denizlere diklemesine inen toprak öyle taşlık, öyle taşlıktı ki… Sonra Mustafa gündüzleri başka yerde çalışmak zorundaydı. Akşam olunca çalıların arasına sakladığı kazmasını alıyor, gün ağarıncaya kadar söküyor, koparıyor, kazıyordu. Kazdıkça kaya, kazdıkça taş. Bütün bir yaz, bütün bir kış, orman memurunun tazyiki, çalı, palamut, defne, kocayemiş, diken, ot, kök ona karşı koydular. Bu korkunç mücadeleye üç evlek toprak için Mustafa’dan başka bizim köyde kimse girişemezdi.

7. Mustafa’nın taşlık yerle mücadelesi nasıl sonuçlanmış?

 Cevap: Mustafa’nın dişle, tırnakla, kanla, canla tabiat denilen canavarı yenmek için verdiği mücadeleden galip çıktığını ve kendisine bir yaşam yeri ekin alma yeri yaptığını görürüz.

8. Yazarın, Mustafa’yı takdir etmesinin nedeni nedir?

Cevap: Çünkü Mustafa yılmayan, zorluklar karşısında eğilmeyen, herkesin yapamazsın dediği zorluktaki işleri bile özveri ve gayretle yapmayı başarabilen biridir.

5. ETKİNLİK

Metinden, birinci kişili anlatımın yapıldığı örnek cümleler bulup aşağıya yazınız.

Cevap:

-Kitaplar, bir zaman bana, insanları sevmek lazım geldiğini, insanları sevince tabiatın, tabiatı sevince dünyanın sevileceğini, oradan yaşama sevinci duyulacağını öğretmiştiler

-Şimdi artık kimi sevdiğimi, kime saygı duyduğumu biliyorum

6. ETKİNLİK

Aşağıdaki metni okuyunuz. Bu metni, “Karanfiller ve Domates Suyu” metni ile biçim ve içerik yönünden karşılaştırınız.

Karanfil ve Domates Suyu

Biçim: Metin biçim yönünden paragraflardan oluşan, olayların iç içe geçtiği bir metindir.

İçerik: Köylü Kör Mustafa’nın doğa ile verdiği mücadele.

Çalışkan Olmak

Biçim: Şiirdir ve dizelerden oluşmuştur. Kafiyeli bir söyleyiş vardır.

İçerik: Çalışmanın öneminden bahsedilmektedir.

7. ETKİNLİK

Aşağıdaki tabloya metinde geçen ikilemeleri bulup yazınız. Bu ikilemeleri birer cümlede kullanınız.

Cevap:

şıkır şıkır              Düğünde, şıkır şıkır taşlı elbisesi ile dikkatleri üzerine çekti.

pırıl pırıl               Bu masmavi, pırıl pırıl hava insana huzur ve yaşama sevinci veriyor.

doğru dürüst     Doğru dürüst bir şeyler yemeden sınava girmek pek akıllıca değil.

tatsız tuzsuz       Diyet süresince tatsız tuzsuz yiyecekler yemekten bıkmıştı.

üç beş                  Parkta üç beş çocuk vardı; onlar da tabletleri ile oynuyorlardı.

çalı çırpı               Çuvalı yere boşaltıp çalı çırpıyı ayıkladıktan sonra fasulyeleri tartmaya başladı.

8. ETKİNLİK

Metinde geçen aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin yazımını inceleyiniz. Bu cümlelerdeki altı çizili sözcüklerin yazımından hareketle ilgili açıklamaları örnekteki gibi tamamlayınız.

Cevap:

Metinde geçen aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin yazımını inceleyiniz. Bu cümlelerdeki altı çizili sözcüklerin yazımından hareketle ilgili açıklamaları örnekteki gibi tamamlayınız.

-  Yer yer esmer, pembe, kül rengi toprağa saye salar.

İkileme oluşturan sözcükler birbirinden ayrı yazılır.

-  Su buldun mu, su?

“Mi” soru eki, kendisinden önceki ve sonraki sözcükten ayrı yazılır.

-  Yoksa çocukken bir şey mi batmıştır?

 “Şey” sözcüğü, kendisinden önceki sözcükten ayrı yazılır.

-  Göğün kendi renginden biraz daha koyu kıyılara giden hudutlu bir deniz…

“Biraz” sözcüğü her zaman bitişik yazılır.

-  Üç çocuk garip birtakım taşlar, tahtalar, saclarla bir şeyler yaparlar.

“Birtakım” sözcüğü, “bazı” anlamında kullanılırsa bitişik yazılır.

9. ETKİNLİK

Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcükleri inceleyiniz. Fiil olanları sarı, isim olanları yeşil yaprağa örnekteki gibi yazınız.

Cevap:

-  Bizi iş yapmaktan kim kurtaracak?

-  Bir gece aniden aklıma çok parlak bir fikir geldi.

-  Bir elin nesi var, iki ele ne gerek var?

-  İlk kez insanlara yardımcı olacağım için sevindim.

-  Çizimlerimi meydandaki çınar ağacının gövdesine asarak sergiledim.

-  Ömür boyu, bildiklerimizin esiri oluruz.

-  Günlerce çalışarak planlar çizdim.

-  Sonunda çalışmalarım belli bir olgunluğa ulaştı.

-  Herkes, yetenekli olduğu alanda fikirler geliştirmeye başladı.

-  Hep birlikte çalışmaya koyulduk.

-  Su gücüyle çalışan makinelerle iplik ürettiler.

-  Köylüler, bütün bu düzeneği kurarken çalışmayı çok sever oldular.

-  Edindikleri bilgileri başka alanlara da uygulamak istediler.

-  Çalışmanın, aslında tembellikten çok daha zevkli olduğunu keşfettiler.

10. ETKİNLİK

Aşağıdaki fiilleri anlam özelliklerine göre uygun kutucuklara yazınız.

Öznenin kendi isteğiyle yaptığı bir işi ve bu işten etkilenen varlıkları gösteren fiillere “iş (kılış) fiilleri” denir.

Öznenin kendi isteğiyle yaptığı bir işin olduğu ancak bu işten etkilenen bir varlığın olmadığı fiiller “durum fiilleri” olarak adlandırılır.

Öznenin iradesi dışında kendiliğinden gerçekleşen fiillere “oluş fiilleri” adı verilir.

 Cevap:

İş: Pişirmek, sürmek, düşünmek, gelmek, sermek, ağlamak.

Durum: Oturmak, durum.

Oluş: Kızarmak, çürümek, yeşermek, yaşamak 

11. ETKİNLİK

Karanfiller ve Domates Suyu metninden hareketle “çalışmanın önemi” ile ilgili bir afiş hazırlayınız. Hazırlayacağınız afişin taslağını aşağıda oluşturunuz.

Cevap: Karanfiller ve Domates Suyu metninden hareketle çalışmanın önemi kendinize özgü afiş hazırlayın.

SONRAKİ METNE HAZIRLIK

Yardımlaşma hakkında gazete ve dergi haberleri derleyiniz. Yardımlaşmanın önemiyle ilgili bir konuşma hazırlayınız.

Ninenin Kitabı Metni Cevapları

HAZIRLIK

Yardımlaşma hakkında derlediğiniz gazete ve dergi haberlerini arkadaşlarınıza okuyunuz. Haberlerde geçen olaylarla ilgili duygu ve düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız. Gazete ve dergi haberlerini sınıf panosunda sergileyiniz.

1. ETKİNLİK

Aşağıdaki sözcüklerin metindeki anlamlarını belirleyip başındaki kutucuğu işaretleyiniz.

Enerji;
Maddede var olan ve ısı, ışık biçiminde ortaya çıkan güç, erke. ()
Manevi güç. (X)

Ağırlaşmak;
Sıkıcı ve bunaltıcı bir durum almak. ()
Hastalığın tehlikeli duruma gelmesi, fenalaşmak. (X)

Geçinmek;
Yaşamak için gerekeni sağlamak. (X)
Uzlaşmak, anlaşmak. ()

Basmak;
Belli bir yaşa girmek. (X)
Bir şeyin etkisinde kalıp eziklik, üzüntü ve ağırlık duymak. ()

2. ETKİNLİK

Metinde geçen ve aşağıda harfleri karışık olarak verilen deyimleri örnekteki gibi yazınız. Bu deyimlerin anlamlarını deyimler sözlüğünden bulup deyimleri anlamlarına uygun olarak birer cümlede kullanınız.

dözgen kimgerçe
Cevap: gözden geçirmek Ailem kimseye yük olmak istemediği için köye yerleşti.

lindene geline kaymap
Cevap: elinden geleni yapmak Son bir kez notlarını gözden geçirip konuşmaya başladı.

bazoğı kanıt kam
Cevap: boğazı tıkanmak Sana yardım edebilmek için elimden geleni yapıyorum.

öngüzen şay başonkam
Cevap: gözünden yaş boşanmak Sınavı kazanamadığını duyunca bir müddet sustu sonra birden gözünden yaş boşandı.

3. ETKİNLİK

Aşağıdaki soruları metne göre yanıtlayınız.

1. Ninenin mesleği neymiş?
Cevap:Öğretmenlikmiş.

2. Nine kimlerle yaşıyormuş?
Cevap:İki kızı ve torunuyla yaşıyormuş.

3. Nine, kitap yazmaya nasıl karar vermiş?
Cevap:Yaşlandığını hissettiğinde hatıralarını yazma gereksinimi duyup yazmaya karar vermiş.

4. Nine niçin yapayalnız kalmış?
Cevap:Kızı hastalanınca başka bir şehirdeki hastaneye kaldırılmış. Torunlarını da yakın dostları bakmak için almış. Bu nedenle yalnız kalmış.

5. Nine, avukatın yanına neden gitmiş?
Cevap:Kitabını bastıracak birilerini bulması için rica etmeye gitmiş.

6. Nine, yazdığı kitaptan gelen parayla ne yapmış?
Cevap:Kendisine ve torunlarına bakması için bakıcı kadın tutmuş.

7. Ninenin kızı neden avukatın yanına gitmiş?
Cevap:Kitabın sayfalarının boş olduğunu anlayınca işin aslını öğrenmek için gitmiş.

8. Avukat, niçin nineye gerçeği söylememiş?
Cevap:Ninenin verdiği kağıtlar boşmuş fakat bu kitaptan gelecek paraya muhtaçmış. Avukat bunu bildiği için onun ümitlerini de kırmak istemediğinden gerçeği söylememiş.

4. ETKİNLİK

Ninenin Kitabı” metni yaşanmış ya da yaşanabilecek bir olayı anlatmaktadır. Aşağıya, metnin hikâye unsurlarını yazınız.

Anlatıcı: 3. kişi
Mekan: Kasaba
Şahıs Kadrosu: Nine, ninenin kızı ve torunları, avukat, komşu.
Zaman: Geçmiş zaman
Olay Örgüsü: Nine’nin hayatı, yaşlanması, kitap yayımlamak istemesi, Avukata gitmesi, kitabının yayımlanması, vefatı, ninenin kızının avukattan gerçekleri öğrenmesi…

5. ETKİNLİK

Aşağıdaki yargıları metinden hareketle sebep-sonuç ilişkisi oluşturacak şekilde eşleştiriniz.

Çok yaşlandığı için dışarıya çıkması zor oluyordu.

Başkasına yük olmak istemediği için etrafındaki insanların yardım tekliflerini kabul etmedi.

Ninenin kızı hastalandığından iki küçük torununa kızının yakın dostları bakmaya başladı.

ninenin babası bir hastalık yüzünden kısa süre içinde vefat etmişti.

6. ETKİNLİK

Aşağıdaki cümlelerden çıkarılabilecek diğer anlamları ilgili cümlelerin altına örnekteki gibi yazınız.

-  Bazıları nineye yardım etmeye çalışıyordu.
Cevap: Demek ki nine yardıma muhtaçtı.

Bütün bu olanlar avukatı da çok değiştirmişti.
Cevap: Demek ki avukat daha önceden daha farklıydı.

-  Birkaç kişi onun bu işin üstesinden geleceğine inanmıyordu.
Cevap: Demek ki onun bu işin üstesinden geleceğine inanan kişiler de vardı.

7. ETKİNLİK

Aşağıdaki cümlelerde “da/de”nin yazımlarını inceleyiniz. Doğru yazıldığı cümlelerin başına “D”, yanlış yazıldığı cümlelerin başına “Y” yazınız.

(Y) Sanki fırtına karşısın da yere doğru eğilmiş bir ağaç gibi duruyordu.
(D) Çok yaşlandığı için dışarı çıkması da zor oluyordu.
(Y) Madem öyle bende oturup hatıralarımı yazarım.
(D) Her gün az da olsa daktilosunun başına oturup ağır aksak yazıyordu.
(Y) Evine de hem kendisine hem torunlarına bakması için bakıcı bir kadın tuttu.
(D) Yazdıklarını da kızı dâhil kimsenin okumasına izin vermiyordu.
(D) Nine doksan dokuz yaşına bastığında kızı hastalandı.
(Y) Komşusu yinede nineyi istediği yere götürdü.

8. ETKİNLİK

Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili fiillerin mastar hâlini örnekteki gibi yazınız.

“Nine doksan dokuz yaşına bastığı sıralarda kızı hastalandı ve şehirdeki bir hastaneye kaldırıldı.
İki küçük torunu da kızının yakın dostları tarafından bakılmak üzere alınınca nine yapayalnız
kaldı. Fakat evi terk etmedi. Başkalarına yük olmak istemedi. Yapılan para yardımlarını geri çevirdi.
Bütün kasaba ninenin yalnızlığına üzülüyordu. Bir sabah yan komşusu onu evinin kapısında öylece
duruyorken buldu. Eski ama şık kıyafetlerini giymişti.”

1. astalanmak
2. Kaldırmak
3. Kalmak
4. Etmek
5. İstemek
6. geri çevirmek
7. Üzülmek
8. Bulmak
9. giymek

9. ETKİNLİK

Aşağıdaki cümlelerde iş, oluş, durum bildiren sözcüklerin altını örneklerdeki gibi çiziniz.

Altını çizdiğiniz; iş, oluş, durum bildiren sözcükleri örneklerdeki gibi gruplandırarak aşağıya yazınız.

İş bildiren: Yazarım, taşıyor, koştu.
Durum bildiren: Oturmazdı, uyanırım, oynuyor.
Oluş bildiren: Kızarmıştı, Olgunlaşır, uzuyor.

10. ETKİNLİK

En son okuduğunuz kitap hangisidir? Kitabın adını, konusunu, yazarını, kahramanlarını ve kitaptaki olayı aşağıya yazınız.
En son okuduğunuz kitaba göre bu etkinliği siz yapmalısınız.

Bir kitap yazmış olsaydınız kitabınızın adı ve konusu ne olurdu? Aşağıya yazınız.

Kitabın Adı: 101 Günlük Uzay Macerası
Kitabın Konusu: Bir gezegeni incelemek için gönderilen 10 kişilik bir uzay gemisi mürettebatının yolculuk sırasında başından geçenler.

11. ETKİNLİK

İyi bir konuşmacıda bulunması gereken özelliklerin anlatıldığı aşağıdaki paragrafı okuyunuz.

İyi bir konuşmacı, dinleyicilerle göz teması kurar. Jest (el, kol ve baş hareketleri) ve mimikler (yüzde beliren hareketler) ile konuşmasını açıklamaya, duygu ve düşüncelerini anlatmaya çalışır. Sözcükleri, anlamlarına uygun kullanır. Ses tonunu dinleyicilerin duyabileceği şekilde ayarlar. Konu dışına çıkmadan konuşmasını tamamlar.

Yardımlaşmanın önemi ile ilgili hazırladığınız konuşmayı sınıfta arkadaşlarınıza sununuz. Konuşmanızı, aşağıdaki ölçütlere göre değerlendiriniz.

Cevap: Bir El De Sen Uzat

Yardımlaşma demek insanların sadece zorda kalanlara el uzatması demek değildir. Aynı zamanda yarın bir gün bizim de başımıza gelebilecek her türlü sıkıntılı durumda yanı başımızda birilerinin de olabilmesidir. Yardımlaşma bir erdemdir. Bu erdeme sahip olan insanlar ne şanslı ki bu kadar bencil insan arasında onlar bu güzel duygunun keyfini tatmışlardır. Yardımlaşma kimi zaman bir dosta kimi zaman da yere düşen ve hiç tanımadığımız insana uzatılan eldir. Keşke bu duygu bütün topluma geçse de herkes birbirine yardım etse. O zaman hiç kimse kendini yalız hissetmezdi.

SONRAKİ METNE HAZIRLIK

Bana Bir Masal Anlat Baba isimli şarkıyı dinleyiniz. Şarkının sözlerini defterinize yazınız.

Bana bir masal anlat baba

İçinde bütün oyunlarım

Kurtlar kuzu olsun

Şekerle bal

Baba bir masal anlat bana

İçinde denizle balıklar

Yağmurla kar olsun

Güneşle ay

Anlatırken tut elimi

Uykuya dalıp gitsem bile

Bırakıp gitme sakın beni

Bana bir masal anlat baba

İçinde tüm sevdiklerim

İçinde İSTANBUL olsun

Baba Bana Bir Şiir Bul Metni Cevapları

HAZIRLIK

“Bana Bir Masal Anlat Baba” isimli şarkıyı dinlemek size neler hissettirdi? Şarkı ile ilgili duygu ve düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap:Bana güzel duygular hissettirdi. İlkokul günlerimi hatırladım.

“Bana Bir Masal Anlat Baba” şarkısının size hissettirdiklerinden ve başlığından hareketle okuyacağınız metnin konusunu tahmin ediniz.
Cevap: Bence doğa olabilir.

1. ETKİNLİK

Şiirde şair, babasından neler istemektedir? Şairin yerinde siz olsaydınız babanızdan neler isterdiniz? Aşağıya yazınız.

Şairin İstekleri: Sevgiyi anlatan, her satırından bal damlayan, içinde kuş cıvıltıları, martılar, atlar, geyikler olan bir şiir. Avcıların hayvanları öldürmemesi, kimsenin kimseyi üzmemesi, çiçeklerin solmaması, gerçeklerin acı olmaması, insanların gülmesi, eğlenmesi.

Benim İsteklerim: Ben olsaydım babamdan dünyaya barışı getirmesini, savaşlara son vermesini hiç bir çocuğun açlıktan ya da soğuktan ölmemesini sağlamasını isterdim.

2. ETKİNLİK

Aşağıdaki cümlelerden şiirin ana duygusuyla ilgili olanları işaretleyiniz.

Dünyadaki insanlar barış içinde yaşamalıdır. (x)
Çocuklar kötülüklerin, savaşların, gözyaşlarının olmadığı yarınlarda büyümeyi hak eder. (x)
İnsanlar dostluk ilişkilerini çıkarları doğrultusunda kurmalıdır. ()
Tüm insanları sevgi ile kucaklamalıyız. (x)
Kuş cıvıltıları, insan kahkahaları, yemyeşil bir doğa insanı mutlu etmeye yeter. (x)
En büyük erdemlerimizden biri de dürüstlüktür. (x)

3. ETKİNLİK

Siz olsaydınız şiire nasıl bir başlık yazardınız? Niçin?

Ben olsam şiire “ Mutluluk kaynağı başlığını yazardım. Çünkü şiirde insanların mutlu yaşaması için gerekenlerden bazılarına değinilmiştir.

4. ETKİNLİK

Aşağıdaki sözcüklerin zıt anlamlılarını şiirden bularak yazınız.

Nefret --> sevgi
Tutsaklık --> özgürlük
Solmak --> canlanmak(dirilmek)
Dışında --> İçinde
Yalan --> gerçek
Ağlamak --> gülmek

5. ETKİNLİK

Şiirde dize sonlarındaki uyumu sağlayan ses benzerliklerini örnekteki gibi belirleyiniz.

dörtlük

……………. cıvıltıları
……………. kanatları
……………. atları

dörtlük

……………. gezsin
……………. vazgeçsin
……………. üzmesin

dörtlük

……………. çiçekler
……………. böcekler
……………. gerçekler

dörtlük

……………. söylensin
……………. eğlensin
……………. beğensin

Bu ses benzerliklerinin şiire neler kattığını arkadaşlarınızla tartışınız.

Cevap: Bu ses benzerlikleri şiiri daha okunur ve akılda kalır hale getirmektedir. Bu bakımdan şiirin kuvvetli olmasını sağlaması ve okurun beğenisi bakımından önemli işleve sahiptir diyebiliriz.

6. ETKİNLİK

Aşağıdaki cümlelerde eğik çizginin (/) hangi amaçla kullanıldığını ilgili cümlelerin altına yazınız.

- Sevgileri yarınlara bıraktınız / Çekingen, tutuk, saygılı. / Bütün yakınlarınız / Sizi yanlış tanıdı.
 Dizeleri ayırmak için kullanılmıştır.
- Bülbül Sokak No.: 78/17 Yenimahalle / ANKARA
Adreslerde her bir bilgi için araya konulmuştur.
- 10/5/2018
Tarihlerde gün ay yıl arasına konulmuştur.
-da/-de, -acak/-ecek, -lık/-lik/-luk/-lük
ekleri ayırmak için kullanılmıştır.
- 84/4 = 21
 Matematikte bölme işlemi için kullanılmıştır.

7. ETKİNLİK

Aşağıdaki fiillerden iş (kılış) anlamı taşıyanları belirleyip ilk harflerini sırasıyla kutucuklara yazarak şifreyi bulunuz.

1- Sarmak 4- Ertelemek 5- Vermek 7- Görmek 10- İçmek
Cevap: SEVGİ

8. ETKİNLİK

“Barış, mutluluk, dostluk, çocuk, gelecek” sözcüklerinden hareketle siz de aşağıya bir şiir yazınız. Yazdığınız şiiri arkadaşlarınızla paylaşınız.

DÜNYA ÇOCUKLARI

Ne değerli varlıktır,
Bizim için çocuklar.
Mutluluktur barıştır,
Dünya için çocuklar

Hepsi ayrı tomurcuk
Hepsi ayrı çiçektir.
Hepsi ayrı bir umut,
Hepsi de gelecektir.

Sevgi ile büyütüp,
Koruyalım onları.
Mutlu olsun birlikte,
Dünya çocukları

Atila Çakıroğlu

SONRAKİ METNE HAZIRLIK

Kırgızların sosyal yaşantıları ve dil özellikleri hakkında araştırma yapınız.

Kırgızistan hakkında bilgi verecek olursak : Kırgızistan nüfusu 5 milyondan biraz fazla. En büyük şehri ve Başkenti Bişkek’te, ülke nüfusunun % 20’si yaşıyor.

Kırgızistan ekonomisi ise, genelde hayvancılık ve tarım ağırlıklı. Kişi başı gelir, yıllık 2,200 dolar civarında. Yani, bize göre oldukça ekonomik bir destinasyon. Kırgızistan demek, Cengiz Aytmatov demek. Kırgızistan demek Manas destanı demek.

Kırgızistan tarihi ise, binlerce yıl öncesine dayanıyor. At üstüne yaşamış bu güler yüzlü toplum, 1881 yılında Rusya İmparatorluğu egemenliği altına girdikten sonra, 1991 yılında bağımsızlığına kavuşmuş. Ülkede, Kırgızca ve Rusça konuşuluyor. Türkçe kelimeleri de içeren kelimeler kullanıyorlar ama çok net bir şekilde anlaşılamıyor.

Kırgızca Eylül 1991'den beri ülkenin resmî dilidir. Bunun yanında Rusça da bu ülkede resmî konuma sahiptir.

Kırgızca Türk lehçelerinin Kıpçak Grubu'na mensup bir lehçe olarak kabul edilir. Ayrıca, onu Güney Sibirya bölgesi içinde bir Türk şivesi olarak kabul eden fikirler de vardır.

yüzyıla kadar Arap alfabesi kullanılarak yazılan Kırgızca 1928'de Latin alfabesini, 1948'de ise Kiril alfabesini kullanmaya başlamıştır.

Akıllı Kız Dinleme Metni Cevapları

HAZIRLIK

Kırgızların sosyal yaşantıları ve dil özellikleri hakkında yaptığınız araştırmadan edindiğiniz bilgileri arkadaşlarınızla paylaşınız.

Kırgızlar örf, adet, gelenek ve göreneklerine çok bağlıdır. Yaşadığım şehirdeki insanlar da aynı şekilde geleneklerine ve göreneklerini bağlıdır ve çeşitli kültürel ve sosyal etkinliklerini buna bağlı olarak sürdürmektedirler. Kırgızlar misafir ağırlamayı çok sever. Türkiye'nin herhangi bir ilinde de durum aynıdır. Misafir her zaman baş üstünde tutulur.

Kırgızların sosyal yaşantıları ve dil özellikleri ile yaşadığınız şehrin sosyal yaşantısını ve dil özelliklerini karşılaştırınız.

Kırgızlar, bağımsız olarak devlet olan Türk devletlerinden biri olarak Orta Asya toprakları üzerinde hüküm sürmektedir. Orta Asya coğrafyasında karasal iklim hakimdir. Geniş coğrafyalar üzerinde ovalar, dağlar ve göller bulunmaktadır.

Kırgızistan’da da önemli dağlar ve göller bulunduğu için dağ sporları ve su sporları ülkede önemli bir yere sahiptir. Kırgızistan’da Kırgızca ve Rusça dilleri kullanılmakta, modern hayat Rus kültürü üzerinden şekillenerek kadim gelenekler Türk Töresine bağlı kalarak korunmaktadır.

1. ETKİNLİK

Metinde geçen aşağıdaki sözcükleri, anlamlarının başına yazınız.

(eğer) Binek hayvanlarının sırtına konulan, oturmaya yarayan nesne.
(doğan) Kartalgillerden sırtı kül rengi ve enine çizgili yırtıcı bir kuş.
(han) Doğu ülkelerinde yerli beyler ve Kırım girayları için kullanılan unvan.
(nasır) En çok el ve ayağın sürekli sürtünmelere uğrayan noktalarında üst derinin kalınlaşması ve sertleşmesiyle oluşan deri.
(hanşa) Doğu ülkelerinde yerli beylerin ve hanların karısı.
(mesafe) Ara, aralık, uzaklık.
(mirasçı) Bir mirastan yasalar gereğince yararlanan kimse.
(kibir) Kendini beğenme, başkalarından üstün tutma, büyüklenme.

2. ETKİNLİK

Aşağıdaki soruları metne göre yanıtlayınız.

Sarıbay, kendisinden sonraki hanı seçmek için nasıl bir yol önermiş?
Sarıbay’ın doğanına 3 gün boyunca yemek verilmemesini, hareket ettirilmemesini söylüyor. Dördüncü gün ise doğanın serbest bırakılmasını, doğanın uçup ilk olarak konduğu kişinin han olmasını öneriyor.

Akdoğan kimin omzuna konmuş?
Bir çobanın omzuna konmuş.

Aksakallar niçin yeni handan evlenmesini istemişler?
Hanın evlenerek mirasçısı olması gerektiğini, yoksa onun da kaderinin Sarıbay gibi olacağını düşünerek evlenmesini istemişler.

Han, evleneceği kızı nasıl seçmiş?
Bütün kızları toplayıp en akıllısını bulmak için üç bilmece sorarak seçmiş.

Fakir kız, “Yalan ile doğrunun arasındaki mesafe ne kadar?” sorusuna ne cevap vermiş?
“Dört parmak kadar; göz ile kulak arası… Kulağımız yalanları duyar, gözlerimiz doğruyu görür.” cevabını vermiş.

Fakir kıza göre acı, üzüntü ve ayıp ne demekmiş?
Acı hastalık demektir. Üzüntü ihtiyaç; ayıp da hırsızlık demekmiş.

Han, eşini hangi konuda uyarmış?
Kendisinden başka kimseye öğüt vermemesi konusunda uyarmış.

Han; karısına niçin kızmış, ona ne yapmasını söylemiş?
Bir yiğide öğüt verip sözünü tutmadığı için kızmış. Güvenilir biri olamayacaksa gitmesini söylemiş.

Metinde kaçıncı kişili anlatım yapıldığını yazınız.
3. kişi.

3. ETKİNLİK

Metnin konusunu ve ana fikrini aşağıya yazınız.

Metnin konusu: Akıl, güven, sevgi.
Metnin ana fikri: Akıllı ve güvenilir kişiler sorumluların üstesinden gelip mutlu bir hayat yaşayabilir.

4. ETKİNLİK

Aşağıdaki cümlelerden öznel yargılı olanların başına “Ö”, nesnel yargılı olanların başına “N” yazınız.
(Ö) Fakir kız, kocasına güzel tavsiyelerde bulunmuş.
(N) Bir zamanlar Sarıbay adlı bir han yaşıyordu.
(N) Güneş doğudan sabahleyin doğuyor, batıdan da akşamleyin batıyor.
(Ö) Gözlerimiz her zaman doğruyu görür.
(N) Gözlerini kaldırırsan gökyüzünü, indirirsen yeryüzünü görürsün.
(Ö) Sevgi, her engeli aşmamızı sağlayan bir duygudur.

5. ETKİNLİK

Dinlediğiniz metne yönelik farklı başlıklar yazınız.
Aklına güven, Aklını kullan, Han ve akıllı kız

Dinlediğiniz metinde anlatılanları oluş sırasına göre kendi cümlelerinizle özetleyip aşağıya yazınız.

Sarıbay ölmek üzeredir. Kendisinden sonra han olacak kişi için bir yol seçerler. Hanın doğanı üç gün aç bırakılır. Dördüncü gün karnı doyar bırakır ve salınır. Doğan bir fakir çobana konar ve çoban han olur. Aksakallılar handan evlenmesini istediler. Han kızları toplar ve üç bilmece sorar. Han üç bilmece sorar fakir kız bütün bilmeceleri bilir. Han kızla evlenir. Han başkasına öğüt vermemesini ister. Kız birine öğüt verir. Han kızar ve en sevdiği şeyi alarak gitmesini ister. Kız hanı uyutur ve hanı da yanına alarak gider. Han uyanınca şaşırır. Kız en sevdiği şeyi yanına aldığı söyler. Han bunu beğenir birlikte geri dönerler.

Dinlediğiniz metnin en beğendiğiniz bölümü nedir? Nedenini de belirterek aşağıya yazınız.
Fakir kızın en sevdiğim şey diyerek hanı yanında götürmesini çok beğendim. Çok güzel bir davranış.

ETKİNLİK

Aşağıda, virgülün nerelerde kullanıldığına dair verilen kuralları ve bu kurallara uygun cümleleri inceleyiniz. Siz de bu kurallara uygun örnek cümleler yazınız.

Virgül (,)
-  Birbiri ardınca sıralanan eş görevli sözcüklerin ve sözcük gruplarının arasına konur.

Han onu yıkamalarını, ona güzel giyecekler giydirmelerini emretti.

Hasan bize gitmemizi, oradan da Ali'lere gitmemizi önerdi.

-  Art arda gelen, birbiri ile bağlantılı cümleleri ayırmak için konur.

Çok şey gördüm, çok yedim, içtim.

Çok gezdim, gördüm viran elleri.

-  Anlama güç kazandırmak için tekrarlanan sözcükler arasına konur.

Gittiler, gittiler, gittiler. Sonunda bir uçurumun başına vardılar.

Yürüdük, yürüdük, yürüdük ardımıza bakmadan.

-  Tırnak içinde olmayan alıntı cümlelerden sonra konur.

Benden başka kimseye öğüt verme, dedi.

Tennur Hoca’mızı çok seviyoruz, dediler.

-  Kendisinden sonraki cümleye bağlı olarak ret, kabul ve teşvik bildiren “hayır, yok, evet, peki, pekâlâ, tamam” gibi sözcüklerden sonra konur.

Tamam, bütün kızları toplayın.

Hayır, kabul etmiyorum.

-  Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş özneyi belirtmek için kullanılır.

Han, ona karısının yardım ettiğini hemen anladı ama yine de doğru olup olmadığını öğrenmek istedi ve yiğidin ağzını aradı.

Ne zaman aşağı insem onu görürdüm, sonra da başlar beni hüzün almaya.

-  Cümle içinde ara sözleri veya ara cümleleri ayırmak için ara sözlerin veya ara cümlelerin başında ve sonunda kullanılır.

Yiğit, öğüdü hanşanın, hanın karısının, verdiğini söyledi.

Şanlı Hakan, neden bana bakmazsın? , diye konuştu.

-  Bir sözcüğün kendisinden sonra gelen sözcükle veya sözcük gruplarıyla yapı ve anlam bakımından bağlantısı olmadığını göstermek ve anlam karışıklığım önlemek için kullanılır.

Genç, kadınların yardımına Hızır gibi yetişti.

ETKİNLİK

Tablodaki cümlelerde geçen fiilleri inceleyip anlam özelliklerine göre örnekteki gibi değerlendiriniz.
(İş) Kardeşlerim, beni de alın yanınıza.
(Durum) Sabahleyin kocası ile başka bir şehre geldiler.
(Oluş) Birkaç gün sonra Sarıbay öldü.
(Durum) Hanın yakınları şaşırdılar.
(İş) Bu güzel tavsiyeyi sana kim verdi?
(Oluş) Ben çok yaşadım.
(Durum) Zengin kızların hiçbiri bilmecelerin cevabını bulamadı.

ETKİNLİK

Kırgızistan’da yaşayan bir arkadaşınız olduğunu düşününüz. Aşağıya, bu arkadaşınızı ülkemizde yapılacak olan 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı kutlamalarına davet eden bir e-posta yazınız.

1. Tema Erdemler Tema Sonu Değerlendirme Cevapları

Aşağıdaki soruları metne göre yanıtlayınız.

1. Küçük istavrit neleri merak edermiş?
Cevap: Küçük istavrit, denizlerin üstünü ve gökyüzünün neye benzediğini merak edermiş.

2. Yazar, küçük istavrite hangi duygularla yardım etmiş olabilir?
Cevap: Merhamet ve umut duygusuyla yardım etmiş.

3. Metnin ana fikri nedir?
Cevap: Umudunuzu yitirmeyin ve asla iyilik yapmadan çekinmeyin.

4. Yazarın yerinde siz olsaydınız nasıl davranırdınız?
Cevap: Ben olsam ben de bırakırdım. Çünkü küçük istavrit çaresizdir. Leğende yaşamaya mecbur bırakılmıştır. Onu kurtarma şansım vardır. Ben de bu şansımı sonuna kadar kullanırdım.

5. Metinde kaçıncı kişili anlatım yapılmıştır? Metinden örnekler vererek açıklayınız.
Cevap: Yazar, yaşadığı bir olayı anlattığı için metinde birinci kişili anlatım yapılmıştır.

C- Aşağıdaki sözcükleri zıt anlamlıları ile eşleştiriniz. Eşleştiremediğiniz sözcüğün zıt anlamlısını noktalı kutucuğa yazınız.

Küçük-büyük
Gökyüzü-yeryüzü
Derin-sığ
İvedi-yavaş
Keder-sevinç

Ç. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız.

(D) 1. “Başarı için kişinin kendisine ve bilgisine güvenmesi yeterlidir.” cümlesi öznel anlatımlıdır.
(Y) 2. Öznenin iradesi dışında kendiliğinden gerçekleşen “kızarmak, çimlenmek” gibi fiiller durum fiilidir.
(D) 3. Tarihlerin yazımında gün, ay, yıl arasına eğik çizgi konulabilir.
(D) 4. “Pek çok, pek çoğu” sözcükleri ayrı yazılırken “birçok, birçoğu” sözcükleri bitişik yazılır.
(Y) 5. Bir yargının gerçekleşmesinin başka bir yargıya bağlandığı cümlelere “neden-sonuç cümlesi” denir.
(Y) 6. Deyimler ve atasözlerinin söyleyeni bellidir.

Aşağıdaki soruların doğru yanıtlarını işaretleyiniz.

B 2. C 3. A 4. D 5. D 6. C

Defterinize, “Durmadan devam ettiğin sürece, ne kadar yavaş gittiğinin önemi yoktur.” sözünü açıklayan bir yazı yazınız. Yazdıklarınızı arkadaşlarınızla paylaşınız.

7. Sınıf Türkçe Kitabı Sayfa 48-60 Cevapları

2 Tema : Milli Mücadele ve Atatürk

Atatürk ve Anıları Metni Cevapları

1- Atatürk’ün anılarını araştırıp okuyunuz. Okuduğunuz anılardan edindiğiniz bilgileri not alınız.

2 - Atatürk’ün millet sevgisi ile ilgili sözlerini derleyiniz. Bu sözlerden biri hakkında bir konuşma hazırlayınız.

1. ETKİNLİK

Aşağıda, metinde geçen bazı sözcükler ve sözcük grubu ile anlamları verilmiştir. Anlamlarından hareketle sözcükleri ve sözcük grubunu yazarak bulmacayı çözünüz.

1. Tarıma elverişli olan, sınırlı ve belirli toprak parçası. (arazi veya tarla)
2. Öğrenim görmemiş, okumamış. (cahil)
3. Saymak, saygı göstermek. (hürmet etmek)
4. Kendi ülkesinden ayrılarak yerleşmek için başka ülkeye giden kişi. (göçmen)
5. Verimsiz veya susuz toprak. (kıraç)
6. Kendisiyle yakın ilişki kurulup sevilen, sayılan kimse. (ahbap)
7. Yeni yetişen ağaç veya ağaççık. (fidan)
8. Bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretilmesi, kalite ve verimlerinin yükseltilmesi, uygun koşullarda korunması, işlenip değerlendirilmesi ve pazarlanması. (ziraat)
9. Yardımcı, emir subayı. (yaver)
10. Bir yere girip çıkmayı denetim altına almak için oluşturulan dizi. (kordon)
11. Herhangi bir konuyu tanıtma, duyurma, propaganda yapma amacıyla üzerine yazı yazılmış bez veya karton. (döviz)

Bulmacadaki renkli kutucuklara yazdığınız harflerin oluşturduğu anahtar sözcüğü bulunuz.

Anahtar Sözcük: ATATÜRK

2. ETKİNLİK

1. Aşağıdaki soruları metne göre yanıtlayınız.

Atatürk neden her gün çiftliğe gidiyormuş?

Cevap: Fidan dikme, Ankara’yı ağaçlandırma ve yeşertme merakı Atatürk’ü her gün çiftliğe çekmektedir.

2. Etimesgutlu köylü, Atatürk’ün inceleme yaptırdığı toprakta niçin ağaç yetişmeyeceğini düşünüyormuş?

Cevap: Çünkü arazi kıraçtır, toprak dediklerine aldanmamak gerektiğini aslında toprak bile olmadığını söylemiş. Kaya olduğunu ilave etmiş. İnce yüzün altı boydan boya kayalıkmış.

3. Atatürk, köylüye araziyle ilgili bilgiyi neden daha önce vermediğini sorduğunda köylü ne yanıt vermiş?

Cevap: Çünkü Ata’nın okumuşların sözünü daha çok dinleyeceğini sanıyormuş o yüzden söylememiş.

4. Atatürk neden yaverlerini yanından uzaklaştırıp halkın arasına karışmış?

Cevap: Çünkü Atatürk halk adamıdır ve gücünü halktan almaktadır. Bu yüzden onların arasın karışmak için yaverlerini yanından uzaklaştırmıştır.

5. Atatürk yanındakilerden ne istemiş? Niçin?

Cevap: Atatürk yaverlerine sevdiklerini ama acaba daha önce hiç sevilip sevilmediklerini sormuş. Sevilmenin ayrı bir mutluluk olduğunu ve onu bu mutluluktan ayırmamalarını istemiş.

3. ETKİNLİK

A. Atatürk ve Köylü”, “Atatürk ve Halk” metinleri yazarın tanık olduğu bir olayı anlatmaktadır. Metinlerdeki anılarda Atatürk’ün hangi kişilik özellikleri verilmiştir? Aşağıya yazınız.

Cevap: Onun nasıl halk adamı olduğu, sadece asker veya siyasetçi değil, aynı zamanda doğa insanı ve halktan biri olduğu da anlatılmaktadır.

B. İkinci anıda italik yazılan cümlede Atatürk ne anlatmak istemiştir? Aşağıya yazınız.

Cevap: Atatürk bizden biridir yazarak aslında Ata’nın da halktan sıradan biri olduğunu, bu halk olmasa kendisinin de hiç bir kıymeti olmayacağını her zaman halk için halk yararına vazifeleri olduğunu onları ne kadar sevdiğini söylemek istemiştir.

4. ETKİNLİK

A Atatürk’ün millet sevgisiyle ilgili sözlerinden biri hakkında hazırladığınız konuşmayı gerçekleştiriniz

HERKES GÖREV BİLİNCİNDE OLMALIDIR

Herkes ulusal görevini ve sorumluluğunu bilmeli, memleket meseleleri üzerinde o düşünceyle, düşünüp çalışmayı görev edinmelidir. Bir toplum ancak bütün fertleri sorumluluk ve vatan aşkı bilinci il davranırsa ilerleyebilir. Çünkü herkes görevini en iyi şekilde yerine getirmelidir. Bildiğiniz üzere vatanını en çok seven görevini en iyi yapandır diye bir söz de vardır. Bu bakımdan Ata’nın söylediği söz çok değerlidir.

B. Konuşmanızı gerçekleştirdikten sonra formu doldurarak belirtilen ölçütlere göre konuşmanızı değerlendiriniz.

Değerlendirmenizi siz yapabilirsiniz.

5. ETKİNLİK

Tırnak işaretinin kullanım yerleriyle ilgili aşağıdaki kuralları örnek cümleler ile eşleştiriniz.

Cümle içerisinde eserlerin ve yazıların adları ile bölüm başlıkları tırnak içine alınır. --> Öğrenciler “Atatürk ve Köylü” ile “Atatürk ve Halk” metinlerini sesli bir şekilde okudular.

Başka bir kimseden veya yazıdan olduğu gibi aktarılan sözler tırnak içine  alınır. --> “Atatürk bizim en büyüğümüzdür.” sözüne katılıyorum. --> “Türk milleti asırlardan beri bağrından bir Mustafa Kemal çıkardı.” diyor.

Özel olarak vurgulanmak istenen sözler tırnak içine alınır. --> Çünkü bu işte sen de “okumuş” sayılırsın.

6. ETKİNLİK

A. Aşağıdaki kitap künyesi örneğini inceleyiniz.

Agâh Sırrı Levend, Türk Dilinde Gelişme ve Sadeleşme Evreleri, TDK Yayınları, Ankara, 1960.

B. Siz de aşağıda karışık olarak verilen bilgileri örneğe uygun olarak düzenleyiniz.

Tuna Kıyıları, 1938, İstanbul, Remzi Kitabevi, Falih Rıfkı Atay

Cevap: Falih Rıfkı Atay, Tuna Yayınları, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1983.

Mehmet Nuri Conker, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları, 1981, Zabit ve Kumandan

Cevap: Mehmet Nuri Conker, Zabit ve Kumandan, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1981.

Türkiye İş Bankası Yayınları, Atatürk’ün Bana Anlattıkları, 1998, İstanbul, Falih Rıfkı Atay

Cevap: Falih Rıfkı Atay, Atatürk’ün Bana Anlattıkları, Türkiye İş Bankası Yayınları, 1998, İstanbul.

Araştırmalarınızı yazılı olarak düzenlerken yukarıdaki örneğe uygun olarak kaynak gösterimi yapınız.

7. ETKİNLİK

Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili fiillere zaman anlamı katan ekleri, örnekteki gibi belirtip bu eklerin hangi zamanı ifade ettiğini yazınız.

-  Toprak dedimse sözün gelişi söyledim. (Görülen geçmiş zaman)
-  Ben okumuşların sözüne daha çok inanırım. (Geniş zaman)
-  Ellerini halktan iki vatandaşın omuzlarına dayamış. (Duyulan geçmiş zaman)
-  Mademki topraktır mutlaka tutacak. (Gelecek zaman)

8. ETKİNLİK

Fiiller

sevmek okumak yorulmak çalışmak bakmak gezmek

Haber Kipleri

-acak /-ecek -yor -r /-ar /-er /-ır /-ir /-ur /-ür -mış /-miş /-muş /-müş -dı /-di /-du /-dü

Cevap: 

-  Yaprak sarmasını çok severim.

-  Kitabı yarın okumaya başlayacağım.

-  O kadar yolu yürüyerek gelince çok yorulduk.

-  Bahçede kuyu kazamaya çalışıyor.

-  Sizin için kiralık ev bakmış.

-  Emekli olduktan sonra bütün ülkeyi gezeceğim.

9. ETKİNLİK

Okulda başınızdan geçen ya da tanık olduğunuz bir olayı aşağıya yazınız.

Cevap: Başınızdan geçen bir olayı yazmalısınız.

Yazınızı yazım ve noktalama açısından inceleyip varsa yanlışlarınızı düzelterek arkadaşlarınızla paylaşınız.

Cevap: Yok.

SONRAKİ METNE HAZIRLIK

Çanakkale Zaferi ve Seyit Onbaşı hakkında internetten araştırma yapınız. Araştırmalarınızı “edu” ve “gov” uzantılı sitelerden yapmaya dikkat ediniz.

Çanakkale Savaşı: Çanakkale Savaşı veya Çanakkale Muharebeleri, I. Dünya Savaşı sırasında 1915–1916 yılları arasında Gelibolu Yarımadası’nda Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri arasında yapılan deniz ve kara muharebeleridir.

Seyit Onbaşı (1889 – 1939), 1889 yılının Eylül ayında Balıkesir’in Havran İlçesi Çamlık (Manastır) köyünde dünyaya geldi. Babasının adı Abdurrahman, annesinin ki Emine idi. Seyit, 1909 yılının Nisan ayı başlarında askere alındı. 1912’de Balkan Savaşları’na katıldı. Sonra da Çanakkale’de büyük kahramanlıklar gösterdi. Bugün bile adı kahramanlıkla eş değerdir.

Koca Seyit Metni Cevapları

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

Yaptığınız araştırmaya göre Çanakkale Zaferi hakkında edindiğiniz bilgileri arkadaşlarınızla paylaşınız.

Seyit Onbaşı ile ilgili internetten edindiğiniz bilgiler hakkında konuşunuz.

1. ETKİNLİK

Aşağıdaki sözcükleri metinden bularak altlarını çiziniz. Yer aldıkları cümlelerin bağlamından hareketle bu sözcüklerin anlamını tahmin ediniz. Daha sonra sözcüklerin anlamını sözlükten bulunuz. Tahminlerinizi ve sözlük anlamlarını karşılaştırınız.

onbaşı: On ere kumanda eden asker, erin üstündeki ilk rütbe

rütbe: Subay, astsubay ve polislerin sahip olduğu derece, mevki

tabya: Bir bölgeyi savunmak için yapılan ve silahlarla güçlendirilen yapı

batarya: En küçük topçu birliği

dümen: Hava ve deniz taşıtlarında, taşıta istenilen yönü vermeye ve belirli bir doğrultuda götürmeye yarayan hareketli parça

mazur: Mazereti olan, mazeretli

büst: Heykelcilikte başı, göğsü, bazen de omuzları içine alan sanat ürünü

mükâfat: Ödül

Yukarıdaki kelimeleri kullanarak defterinize birer cümle yazınız.

onbaşı: Babam askerliğini onbaşı olarak yapmış.

rütbe: Rütbesi büyük askerler diğer salona alındı.

tabya: Tabyalar yapı olarak sağlamlık ve güvenlik esas alınarak inşa edilir.

batarya: Bataryalar top atışına başlayınca siperdeki askerler de hücuma çıktılar.

dümen: Geminin dümeni kilitlenince kıyıya vurmuş.

mazur: Beni mazur görün ama fikrinize katılmıyorum.

büst: Her sabah okula geliyor, Atatürk büstünü temizleyip işe öyle gidiyordu.

mükâfat: Çalışmalarımızın mükafatını mutlaka alacaksınız.

2. ETKİNLİK

Metinle ilgili iki soru hazırlayınız. Bu soruları arkadaşlarınıza sorunuz. Soruları ve arkadaşlarınızın yanıtlarını aşağıya yazınız.

Soru : On üç topçunun şehit olduğu tabyadan kimler kurtulmuştur?
Yanıt : Yüzbaşı Hilmi Bey, topçu neferi Niğdeli Ali ve Koca Seyi

Soru : Resim için mermiyi Seyit Onbaşı mermiyi kaldıramayınca nasıl bir çözüm bulunmuştur?
Yanıt : İçi boşaltılan mermiyi, başka bir ifadeye göre ise maket bir mermiyi kaldırmış ve böylece de resmedilmiştir. 3. ETKİNLİK

a. Aşağıdaki cümleyi anlam ilişkisi yönünden inceleyiniz.

Cevap: Cümlede bir amaç uğruna yapılan bir davranıştan ve bu davranışın sonucundan bahsedilmektedir.

b. Siz de amaç-sonuç ilişkisi içeren üç cümle yazınız.

Okula gitmek için erken kalkmıştım.

Ben Tennur Hoca’ya çiçek almak için çiçekçiye gitmiştim.

4. ETKİNLİK

Büyük harflerin kullanım yerleriyle ilgili aşağıdaki açıklamaları örnek cümlelerden uygun olanıyla eşleştiriniz. Eşleştiremediğiniz açıklamaya uygun örneği noktalı kutucuğa yazınız.

Kişi adları ve soyadları büyük harfle başlar. --> Haydi bakalım Seyit, kaldır şunu da fotoğrafın çekilsin.

Belli bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlar. --> 18 Mart’ta kahraman askerlerimiz büyük bir

zafer kazandı.

Tarihî olay, çağ ve dönem adları büyük harfle başlar. --> Çanakkale Zaferi, Türk askerinin ruh kudretini gösteren şayanı hayret ve tebrik bir misaldir.

Yer adları büyük harfle başlar. --> Selam size, ey Bursa’nın, Ankara’nın, Konya’nın ... vatan için ölümü şeref bilen evlatları!

Ülke ve ulus adları büyük harfle başlar. --> Amcasını ziyaret için Almanya'ya gitti.

Cümleye büyük harfle başlanır. --> Sahte top mermisini sırtladı.

5. ETKİNLİK

Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kip eklerinin fiile hangi anlamı kattığını inceleyiniz.

-  Kumandanım, öyleyse isteyeceğim.
- Kip ekinin fiile kattığı anlam: Fiil söylendikten sonraki bir zamanda gerçekleşecektir.
-  Her gün bir ekmek veriyorlar, doymuyorum.
- Kip ekinin fiile kattığı anlam: Fiilin söylenme zamanı ile gerçekleşme zamanı aynıdır.
-  Zaferden sonra Koca Seyit’e onbaşı rütbesi verildi.
- Kip ekinin fiile kattığı anlam: Fiilin söylenme zamanı, gerçekleşme zamanından sonradır.
-  Kendi emeğimle çalışıp kimseye muhtaç olmadan geçinirim.
- Kip ekinin fiile kattığı anlam: Fiil her zaman, düzenli olarak gerçekleşmektedir.
-  Seyit Onbaşı, Cevat Paşa’nın yanına üç gün sonra tekrar gelmiş.
- Kip ekinin fiile kattığı anlam: Fiilin gerçekleştiği başkasından öğrenilmiştir.

Siz de aşağıya haber kiplerinin bulunduğu cümleler yazınız. Kip eklerinin bu cümlelerdeki fiillere hangi anlamı kattığını belirtiniz.

-  Birazdan otobüse bineceğim.
- Kip ekinin fiile kattığı anlam: Fiil söylendikten sonraki bir zamanda gerçekleşecektir.

-  Sahil boyunda yürüyorum.
- Kip ekinin fiile kattığı anlam: Fiilin söylenme zamanı ile gerçekleşme zamanı aynıdır.

-  Kitaplarını toplayıp eve gitti.
- Kip ekinin fiile kattığı anlam: Fiilin söylenme zamanı, gerçekleşme zamanından sonradır.

-  En çok ıspanaklı böreği severim.
- Kip ekinin fiile kattığı anlam: Fiil her zaman, düzenli olarak gerçekleşmektedir.

-  Bu sene sınıf başkanlığına adaylığını koymayacakmış.
- Kip ekinin fiile kattığı anlam: Fiilin gerçekleştiği başkasından öğrenilmiştir.

Aşağıdaki, Çanakkale Savaşı ile ilgili görselleri inceleyiniz. Bu görsellerden hareketle duygu ve düşüncelerinizi anlatan bir kompozisyon yazınız. Yazınızda uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanınız.

SONRAKİ METNE HAZIRLIK

Atatürk ile ilgili şiirler araştırınız. Bu şiirlerden hoşunuza giden birini ezberleyiniz.

7. Sınıf Türkçe Kitabı Sayfa 61-72 Cevapları

Bir Mustafa Kemal Vardı Metni Cevapları

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

Atatürk’le ilgili ezberlediğiniz şiiri arkadaşlarınıza okuyunuz.

Görsellerinden ve başlığından hareketle okuyacağınız metnin konusunu tahmin ediniz.

Cevap: Metnin konusu Mustafa Kemal Atatürk’tür.

1. ETKİNLİK

Metnin bağlamından hareketle aşağıdaki sözcükleri anlamlarıyla eşleştiriniz. Eşleştiremediğiniz sözcüğün anlamını sözlükten bulup noktalı kutucuğa yazınız.

Memleket: Aynı ulusa mensup insanların yurdu.

İstikbal: Bağımsız olma durumu.

Hürriyet: Herhangi bir kısıtlamaya, zorlamaya bağlı olmaksızın düşünme ve davranma.

Burç: Kale duvarlarından daha yüksek, yuvarlar, dört köşeli…

Kürsü: Kalabalığa karşı konuşma yapanların önünde bulunan yüksekçe yer.

2. ETKİNLİK

Aşağıdaki dizelerde geçen altı çizili sözcüklerin gerçek anlamda mı, mecaz anlamda mı kullanıldığını belirleyiniz. Gerçek anlamda kullanılmışsa cümlelerin başına “G”, mecaz anlamda kullanılmışsa cümlelerin başına “M” yazınız.

Bir bakışıyla dağlar ovalar tutuşurdu. (M)

düşünür, bir çare bulurdu mutlaka. (G)

Orada bir vatan, bir cihan konuşurdu. (M)

Çıkardı karşısına bir cihan konuşurdu. (M)

Tanırdı bütün insanlarını yurdunun. (G)

Üzüntümüz öyle büyük, öyle derin. (M)

Koşup gelirdi derdine memleketin. (M)

Ağlıyoruz şimdi o burçlara bakarak. (G)

3. ETKİNLİK

Şiirde geçen aşağıdaki sözcüklerin zıt anlamlılarını kullanarak birer cümle yazınız.

-  Montumun cebinde kuruş yok.

-  Bütün evi kemirmeden fare sorununa bir çare bulmamız lazım.

-  Perdeleri açınca evin içini aydınlık kapladı.

-  Aşağı inmek istersen asansörü kullanma.

-  Onu daha fazla sinirlendirmemek için susmak en iyisi.

4. ETKİNLİK

Aşağıdaki dizeleri inceleyip kişileştirme olan mısraların altını çiziniz.

ATATÜRK’Ü DÜŞÜNÜRKEN
Ne şairane mevsimdi eskiden sonbahar Bahçeleri talan eden bir deli rüzgârdı.
Kırılan dal, düşen yaprak, şaşkın uçan kuşlar Eskiden sonbaharın bir güzelliği vardı.
Gel gör ki Atatürk’ün ölümünden bu yana Sonbahar dahi bir tuhaf bir başka geliyor.
Vatan gerçeklerini hatırlatıp insana Türk yüreklerimizi burka burka geliyor.

5. ETKİNLİK

Aşağıdaki cümlelerde “ki”nin doğru yazılıp yazılmadığını belirleyiniz. Doğru yazıldığı cümlelerin başına “D”, yanlış yazıldığı cümlelerin başına “Y” yazınız.

(D) Biliyor ki dizginleri tutan el.
(Y) Yarın ki sınava çalıştınız mı?
(D) Masadaki meyveleri buzdolabına yerleştirdim.
(D) Çok çalışmış ki tüm soruları yanıtladı.
(Y) Madem ki işin vardı niçin haber vermedin?

6. ETKİNLİK

Aşağıdaki cümlelerde dilek (tasarlama) kipiyle çekimlenmiş fiillerin altını çiziniz. Bu kiplerin cümlelere kattığı anlamları örnekteki gibi yazınız.

Kitap okumaya zaman ayırmalıyız. (Gereklilik anlamı katmıştır.)

Vaktinde çalışsa daha iyi olur. (Koşul anlamı katmıştır.)

Sözümü kesmeden beni dinle. (Emir anlamı katmıştır.)

Bu akşamki konsere ben de geleyim. (İstek anlamı katmıştır.)

7. ETKİNLİK

Aşağıya, Atatürk’e olan sevginizi dile getiren bir mektup yazınız.

SONRAKİ METNE HAZIRLIK

Arif Nihat Asya’nın “Bayrak” şiirini defterinize yazınız.

BAYRAK

Ey mavi göklerin beyaz ve kızıl süsü,
Kız kardeşimin gelinliği, şehidimin son örtüsü,
Işık ışık, dalga dalga bayrağım!
Senin destanını okudum, senin destanını yazacağım.

Sana benim gözümle bakmayanın
Mezarını kazacağım.
Seni selâmlamadan uçan kuşun
Yuvasını bozacağım.

Dalgalandığın yerde ne korku, ne keder…
Gölgende bana da, bana da yer ver.
Sabah olmasın, günler doğmasın ne çıkar:
Yurda ay yıldızının ışığı yeter.

Savaş bizi karlı dağlara götürdüğü gün
Kızıllığında ısındık;
Dağlardan çöllere düştüğümüz gün
Gölgene sığındık.

Ey şimdi süzgün, rüzgârlarda dalgalı;
Barışın güvercini, savaşın kartalı
Yüksek yerlerde açan çiçeğim.
Senin altında doğdum.
Senin altında öleceğim.

Tarihim, şerefim, şiirim, her şeyim:
Yer yüzünde yer beğen!
Nereye dikilmek istersen,
Söyle, seni oraya dikeyim!

Arif Nihat Asya

Bayrağımızın Altında Dinleme Metni Cevapları

HAZIRLIK

Arif Nihat Asya’nın “Bayrak” şiirini, türünün özelliklerine uygun olarak arkadaşlarınıza okuyunuz.

BAYRAK

Ey mavi göklerin beyaz ve kızıl süsü,
Kız kardeşimin gelinliği, şehidimin son örtüsü,
Işık ışık, dalga dalga bayrağım!
Senin destanını okudum, senin destanını yazacağım.

Sana benim gözümle bakmayanın
Mezarını kazacağım.
Seni selâmlamadan uçan kuşun
Yuvasını bozacağım.

Dalgalandığın yerde ne korku, ne keder…
Gölgende bana da, bana da yer ver.
Sabah olmasın, günler doğmasın ne çıkar:
Yurda ay yıldızının ışığı yeter.

Savaş bizi k