Türkiye-Libya Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi’nin ilk toplantısı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Libya Milli Birlik Hükümeti Başbakanı Abdülhamid Dibeybe başkanlığında yapıldı. Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde Erdoğan ile Dibeybe’nin yaptığı baş başa görüşmenin ardından heyetler arası toplantıya geçildi. Toplantıda, Türkiye-Libya arasındaki iş birliğinin daha da geliştirilmesi için atılabilecek adımların değerlendirildiği, bölgesel ve uluslararası gelişmeler hakkında görüş alışverişinde bulunulduğu belirtildi. Ardından düzenlenen ortak basın toplantısında Erdoğan, özetle şunları söyledi:

ÖNCELİKLİ HEDEF LİBYA HALKININ REFAHI: Rahmet, mağfiret, bereket ayı olan Ramazan-ı Şerif’in arefesinde gerçekleşen bu ziyaretin hayırlara vesile olmasını Rabbimden niyaz ediyorum. Tüm İslam aleminin Ramazan ayını tebrik ediyorum. Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyimizin ilk toplantısını başarıyla icra ettik. Libya’yla 500 yılı aşan köklü, derin ve özel münasebetlere sahibiz. İki dost, kardeş ve akraba millet olarak bekalarımız ve ay yıldızlarımız için yüzyıllardır kader birliği yaptık. Egemenliğimize kast edenlere karşı yekvücut mücadele verdik. Bu ortak tarihimizden aldığımız güçle istikbalimizi inşa ediyoruz. Libya’nın egemenliği, toprak bütünlüğü ve siyasi birliğinin korunması Libya halkının refahı öncelikli hedefimizdir.

DESTEK TÜRKİYE’DEN GELDİ: Türkiye tüm Libya’yı muhabbetle kucaklamaktadır. Milli Birlik Hükümeti’ne evvelki meşru hükümetlere olduğu gibi her türlü desteği vermeye devam edeceğiz. Trablus’a yönelik saldırıların ciddi boyutlara ulaştığı dönemlerde BM’ce tanınan meşru hükümetin davetine icabetle Libyalı kardeşlerimizin yardımına koştuk. Bu destek sadece Türkiye’den gelmiştir. Biz meşru hükümetin yanında yer alırken başkaları darbeci Hafter’i desteklemeye ve silahlandırmaya devam ettiler. Tarhune’de bulunan toplu mezarlar, işgal döneminin canlı şahitleridir. Hak, adalet ve meşruiyet yerine darbenin ve darbecilerin yanında saf tutanlar bu katliamlara ortak olmuşlardır. İmzaladığımız Güvenlik ve Askeri İşbirliği Mutabakatı kapsamında Libya’ya verdiğimiz destek, Trablus’un düşmesini önlemiş, yeni katliamların önüne geçmiş ve ateşkesi sağlamıştır. Türkiye’nin desteği aynı zamanda Berlin Konferansı’na giden yolu açmış, siyasi süreci canlandırmıştır.

SEÇİMLER ÖNGÖRÜLEN TARİHTE DÜZENLENMELİ: Tüm çabalar sonucunda Milli Birlik Hükümeti kurulabilmiştir. Bundan böyle önceliğimiz Milli Birlik Hükümeti’nin yetkisinin ve egemenliğinin ülkenin geneline teşmil edilmesidir. Libyalı kardeşlerimizin daha iyi şartlarda yaşamaları için kamu hizmetleri geliştirilmelidir. Bu vesile ile uluslararası toplumu tüm bu alanlarda ilerleme sağlanması ve seçimlerin öngörülen tarihte düzenlenmesi için Libya’ya samimi destek verilmesine davet ediyorum.

REFAH HAVZASI: Akdeniz’i daima barış ve refah havzası olarak gördük. Akdeniz’de komşumuz olan Libya ile deniz yetki alanlarına ilişkin imzaladığımız mutabakat muhtırası, her iki ülkenin milli menfaatini ve istikbalini güvence altına almıştır. Ötesi bizim açımızdan lafügüzaftır.

SOMUT ADIMLAR: Başta yatırımlar olmak üzere ikili ticaret ve ekonomik ilişkilerimizi güçlendirecek somut adımlar üzerinde kurduk. Yaraların sarılmasına, yeniden imara ve Libyalı kardeşlerimizin refahına odaklanmalıyız. Türkiye sağlam yapısı ve güçlü özel sektörüyle Libya’nın imarına her türlü desteği verecektir. Yarın (bugün) Başbakan Dibeybe’nin iş adamlarımızla yapacağı toplantıda bu konular etraflıca değerlendirilecektir.

150 BİN DOZ AŞI: Koronavirüs belasının yaygın bir şekilde devam ettiği süreçte şu an itibariyle yarın 150 bin doz aşıyı da kendilerine teslim edeceğiz. Bingazi’deki Başkonsolosluğumuzu şartlar olgunlaştığında yeniden faal hale getirmeyi planlıyoruz. Türkiye’nin salgınla mücadeledeki tecrübelerini Libya’ya aktaracağız. Trablusgarp’ta bir salgın hastanesini işleteceğiz.

‘İŞ BİRLİĞİ MUHAFAZA EDİLECEK’

Türkiye ve Libya arasındaki Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi Birinci Toplantısı sonrasında imzalanan ortak bildiride öne çıkan başlıklar şöyle;

 - İki ülke arasındaki köklü dostluk ve kardeşlik bağlarına dayanan ilişkilerin karşılıklı yarar, saygı ve eşitlik temelinde güçlendirilmesi, işbirliklerinin derinleştirilmesi ve çeşitlendirilmesi yönündeki iradelerin ifade edildiği belirtilen bildiride, Libya’nın doğu, batı ve güney olmak üzere tüm sathında egemenlik, bağımsızlık, toprak bütünlüğü ve siyasi birliğinin muhafaza edilmesinin önemi teyit edildi.

- Libya Siyasi Diyalog Forumu toplantısında seçimle belirlenen Başkanlık Konseyi ve Milli Birlik Hükümeti’nin Libya’nın yegane meşru yönetim yapısı olduğu vurgulanan bildiride, Libya’da 24 Aralık 2021’de yapılması öngörülen genel seçimlere giden siyasi sürecin pürüzsüz olarak ve takvime bağlı şekilde yürütülmesi için eş güdüm ve iş birliği içinde hareket etme kararlılığı beyan edildi.

- Doğu Akdeniz’de diyalog ve iş birliğini destekleyecek ve tüm tarafların haklarının garanti altına alınmasını amaçlayan bölgesel bir konferans düzenleme ihtiyacı da vurgulanan bildiride, Libya’da Güvenlik Sektörü Reformu ve kapasite inşası alanındaki iş birliğinin Libya’nın ihtiyaç ve talepleri uyarınca güçlendirilmesine olan istekler belirtildi. n İkili ticaret hacminin dengeli bir yapıda 5 milyar dolara yükseltilmesi hedefiyle çalışılacağı teyit edildi. Karma Ekonomik Komisyonun müteakip toplantısının en kısa sürede düzenlenmesi, Serbest Ticaret Anlaşması müzakerelerine yeniden başlanması konusunda mutabık kalındığı belirtilen bildiride, Libya’nın yeniden inşası sürecinde Türk müteahhitlik ve özel sektörünün oynayabileceği potansiyel rol ifade edildi.

‘TÜRK ŞİRKETLERİ GELSİN’

Libya Milli Birlik Hükümeti Başbakanı Abdülhamid Dibeybe ise konuşmasında şunları ifade etti:

MÜTEŞEKKİRİZ: İki kardeş ve dost ülke arasında, önemli bir stratejik işbirliği toplantısı oldu. Bizler tüm komşu ve dost ülkelerle gerçek anlamda stratejik ilişkiyi tesis etme arzusu içerisindeyiz. Özellikle de Türkiye ile bunu yapma arzusu içerisindeyiz. Biraz gayret gösterirsek herkesin çıkarına çok büyük işler gerçekleştiririz. Libya’nın güvenliği, istikrarı, egemenliği, ekonomik ve toplumsal bütünlüğü, toprak bütünlüğüne vurgu yaptık. Libya’nın egemenliğine saygı yaptığımız işbirliğinin temelini oluşturmaktadır. Türkiye’nin Libya’daki seçimlerin belirlenen takvimde yapılması konusundaki desteklerine müteşekkiriz. Türkiye’nin Libya’da kalıcı bir ateşkese yönelik desteğinden dolayı da müteşekkir olduğumuzu ifade etttik.

İKİ ÜLKENİN ÇIKARINA: Libya hükümetinin beklentileri çerçevesinde güvenlik ve istikrarı temin etmeyi arzulamaktayız. Her türlü terör eylemlerine karşı mücadelemizi sürdürecek, yasa dışı göç konusunda çabalarımızı yoğunlaştıracağız. Özellikle deniz yetki alanlarıyla ilgili anlaşmanın iki ülkenin çıkarına olduğunu ve ilgili ülkelerin de herkesin çıkarına olacak diyalog sürecinin önemini vurguladık. İkili ticaret hacmimizi dengeli şekilde arttırmayı arzulamaktayız.

TÜRKİYE BÜYÜK PAY ALACAK: Libya yeniden imar ve yapılanma konusunda birçok projeye ev sahipliği yapacaktır. Türk şirketlerinin gelip bu projelerini yürütmeleri arzusu içerisindeyiz. Aynı şekilde dost ve kardeş ülkelerden aynı yaklaşımları beklemekteyiz. Türkiye’nin bu alanda büyük pay alacağına inanıyoruz. Bizler işbirliğimizin enerji alanında da geliştirilmesi arzusu içerisinde olduğumuzu ifade ettik. Yine ulaşım alanında tekrar THY’nin seyahatlerine başlaması ve korona ile mücadele bağlamında sağlık işbirliğini ele aldık. Konseyimizin bir sonraki toplantısının Trablus’ta olmasını arzuluyoruz.

5 ANLAŞMA İMZALANDI

Türkiye ve Libya arasında 5 anlaşma imzalandı. Bu kapsamda, ‘Libya’da Elektrik Santrali Yapımına İlişkin Protokol’, ‘Libya’da 3 adet Elektrik Santrali İnşasına İlişkin Mutabakat Zaptı’, ‘Trablus Havalimanı Yeni Uluslararası Terminal İnşasına İlişkin Mutabakat Zaptı’, ‘Trablus’ta Yeni Bir Alışveriş Merkezi İnşasına İlişkin Mutabakat Zaptı’, ‘Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Libya Devleti Milli Birlik Hükümeti Arasında Medya Alanında Stratejik İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı’ imzalandı.