Ücretli plastik alışveriş poşeti uygulaması yeniden düzenleniyor. Buna göre 1 Mayıs 2019’dan yıl sonuna kadar, tüm plastik poşetler vergiler dahil 25 kuruştan ucuza ya da pahalıya satılamayacak.

Market poşetleri 25 kuruşa satılmaya, reyon poşetleri ücretsiz verilmeye devam edecek. Ancak perakende  mağazaların 50 kuruş ila 1 lira arasında sattığı plastik poşetler de bundan böyle 25 kuruş olacak.

Mağaza poşetlerinin mevzuata girmediğini belirten Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Başkanı Yavuz Eroğlu, şimdiye kadar tüketicilerin 25 kuruşun üstünde ödedikleri poşet ücretlerinden mağazaların kâr sağlayacağını dile getirdi.

Para bakanlığa gitsin

PAGEV’in Avrupa Birliği (AB) standartlarına uyumlu yeni düzenleme talebi doğrultusunda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı uygulamada bazı değişiklikler yaptı. Eroğlu, “Bir ilerleme var ama halen AB standartları yakalanabilmiş değil. Örneğin Avrupa’da tek kat kalınlığı 15 mikrondan ince poşetler ile 50 mikronun üzerindeki kalın, dayanıklı plastik poşetler ücretsiz verilebiliyor. Bizde de benzer uygulama mutlaka hayata geçirilmeli. Plastik poşetten alınan 25 kuruşun 10 kuruşu marketlere gidiyor. Çevreyi korumak için vatandaştan alınan bu ücretin marketler tarafından kâra çevrilmesi doğru değil. Bunun yerine taban fiyat 15 kuruş olarak belirlenebilir ve tamamı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na gidebilir” dedi.

Eroğlu, elinde stok olan üretici firma ve satış noktaları için bir geçiş süreci talep ettiklerini belirterek, “Perakendeciye satılmış poşetler için mevzuatta 31 Mart 2019 olan son kullanım tarihi 30 Haziran 2019’a kadar uzatıldı. Beklentimiz sürenin yılsonuna kadar uzatılmasıydı” dedi.

Mikron konusuna da değinen Eroğlu şöyle konuştu:

“Mevzuatta meyve-sebze, şarküteri reyonları ve eczanelerde verilen ince poşetler için çift kat 15 mikron kalınlığı aşmayacak denmiş. Oysa AB mevzuatında tek kat 15, çift kat yani poşetin tüm kalınlığı için 30 mikron sınırı getirilmiş. Zaten daha ince bir poşetin kullanılması mümkün değil. Bu incelikteki poşetler için de yeni makine yatırımları gerekiyor. Örneğin karpuz sezonu  gelecek. Bizim mevzuatımızın talep ettiği gibi tek kat 7.5 mikron poşetle değil karpuz, yarım kilo domates bile taşınamaz.”

Plastik poşet üreticilerinin genellikle KOBİ’ler olduğunu dile getiren Eroğlu, “Firmaların işi yüzde 70 ila 90 arasında düştü. Çoğu da işçileri ücretsiz izne ya da işten çıkardı. Bankalar da işlerde düşüş olduğu için poşet üreticilerini takibe aldı. Kredileri geri çağırıyorlar” diye konuştu. 

Devlete henüz poşet parası ödenmedi

Ücretli plastik poşetler için beyan sistemi gerçekleştirildi. Beyan sisteminin nisan ayına ötelenmesiyle şimdiye kadar market ve mağazaların aldığı paralardan devlete henüz para ödenmedi. Yavuz Eroğlu ise, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın altyapı düzenlemesi yaptığını ve paralı plastik poşetlerden elde edilen paraların geriye dönük olarak alınacağını ifade etti.

Yüzde 80 oranında azaldı

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum da geçenlerde zincir marketlerde plastik poşet kullanımının yüzde 80’e varan oranlarda azaldığını belirtmişti. Kurum, “Yıllık 30-35 milyar plastik poşet tüketiyoruz. Zincir marketlerde geçtiğimiz yıl şubat ayında 605 milyon poşet tüketilmiş, düzenlemeden sonra ise bu şubatta 150 milyona düşmüş, yüzde 78 azalma söz konusu. Yani yüzde 80’e ulaşmış” dedi.

Mağazalar kârda

Bazı mağazalar ise uygulamanın başladığı günden bu yana poşetleri büyüklüğüne göre 50 kuruş ila 1 lira arasında tüketiciye satıyordu. 1 Mayıs tarihinden itibaren poşetlerin 25 kuruş olmasıyla birlikte yüksek fiyata sattıkları paralı plastik poşetlerden elde edilen gelirlerden kâr sağlanması bekleniyor.