Avrupa Birliği’nden (AB) ayrılma (Brexit) süreci krize dönüşen İngiltere’de, Başbakan Theresa May üzerindeki istifa baskısı artıyor. İngiliz hükümetinin, parlamentonun alt kanadı Avam Kamarası’ndan sorumlu bakanı Andrea Leadsom’ın önceki gece açıklanan istifasının ardından, Başbakan May’in de bugün istifa edebileceği öne sürüldü. 

Leadsom, May hükümetinden istifa eden 36. üst düzey yetkili oldu. May, son iki yılda aralarında iki Brexit bakanı, bir dışişleri bakanı, bir çalışma bakanı, bir başbakan yardımcısı ile iki savunma bakanının da yer aldığı çok sayıda üst düzey üyesini kaybetti. İstifaların çoğunluğu da, May’in Brexit politikasında aldığı değişiklik kararlarına bağlı olarak gerçekleşti. BBC’ye konuşan bazı bakanlar, Başbakan May’in görevden istifa etmesi gerektiğini savunurken, adını vermeyen bir bakan May için “yolun sonu” yorumunu yaptı.

Parti içi isyan

İngiliz basınında yer alan haber ve değerlendirmelere göre, artan baskı, May’i istifasını açıklamaya mecbur bırakabilecek düzeye ulaştı. Dün, İngiliz gazetelerinin büyük bölümü, manşetlerini May’in istifa edeceği yönündeki iddialara ayırdı.

“The Times”, May’in Brexit anlaşmasını parlamentodan geçirebilmek için verdiği yeni tavizlerin partisi içinde isyan başlattığını, Leadsom’ın istifasının da bunun öncüsü olduğunu yazdı. Gazeteye göre, baskı altındaki May, istifasını açıklayacak. “Brexit fiyaskosunun ardından May gidici” manşetiyle çıkan “The Sun” da, yalnızlaşan başbakanın Downing Street’teki ofisi “10 Numara”ya saklandığı değerlendirmesine yer verdi. “Yolun Sonu” manşetiyle çıkan “Daily Mail”e göreyse istifasını bugün açıklayacak olan May, görevi bırakma süreciyle ilgili detayları kamuoyuyla paylaşacak. Gazete, iktidardaki Muhafazakar Parti’nin dün ülkede yapılan Avrupa Parlamentosu seçimlerinde büyük bir yenilgi alacağına da işaret etti. 
“The Guardian” ve “The Independent” gazetelerinin haberlerine göreyse May koltuğuna tutunmaya çalışsa da, bunu ne kadar sürdürebileceği belli değil. İngiliz gazeteleri, haberlerinde May’in makam aracının arka koltuğunda yaşlı gözlerle göründüğü bir fotoğrafını da ilk sayfalarında kullandı.

May yeni Brexit planını önceki Avam Kamarası’na sunarken, kendi partisine ait koltukların çoğunluğunun boş olması da dikkati çekmişti. May, Avam Kamarası’nın 3 kez reddettiği ancak haziran başında yeniden milletvekillerinin oyuna sunulacağı açıklanan Brexit anlaşmasının ayrıntılarını önceki gün basın toplantısıyla ilan etmiş, dün de milletvekilleriyle paylaşmıştı. Başbakan May’in anlaşmaya yönelik itirazları gidermeyi amaçlayan vaatleri arasında milletvekillerine yeni Brexit referandumu konusunda bir oylama olanağı verilmesi de yer almıştı. Buna karşın May’in yeni Brexit planını parlamentoya sunamadan istifasını açıklamak zorunda kalabileceği ifade ediliyor.

Brexit’le geldi, Brexit’le gidebilir!

Theresa May, 2016’da yapılan Brexit referandumunun ardından dönemin başbakanı David Cameron’ın istifasıyla boşalan koltuğa, daha favori isimlerin arasından sıyrılarak, milletvekillerinin desteğiyle oturmuştu. Ancak Haziran 2017’de kendi kararıyla gittiği erken genel seçimde tek başına hükümet çoğunluğunu kaybeden May, Kuzey İrlanda’nın aşırı sağ Demokratik Birlik Partisi’nin desteğiyle azınlık hükümeti kurabilmişti. Seçim yenilgisinin ardından da İngiliz gazeteleri, May için “yürüyen ölü” tabirini kullanıştı. Ancak İngiliz siyasetçi, 2 yıl boyunca görevini sürdürmeyi başardı.

May, Aralık ayında parti içi muhalefetin girişimiyle gidilen güvensizlik oylamasından galip çıkmayı başarmıştı. Parti kurallarına göre May hakkında yeni bir güvensizlik oylamasına 12 ay boyunca gidilemiyordu. Bununla birlikte May’in istifa baskılarına direnmesi halinde, parti yönetiminin bu kuralı değiştirebileceği ve May hakkında yeni bir güvensizlik oylaması yapılabileceği belirtiliyor.