Yeni Zelanda’nın Christchurch kentindeki iki camiye terör saldırısı düzenleyen ve 50 kişiyi öldürüp 50’ye yakın kişiyi de yaralayan saldırgan Brenton Tarrant’ın, kendisine tahsis edilen avukatı azlederek, mahkemede savunmasını kendi yapmaya karar verdiği bildirildi. Tarrant’ın avukatı Richard Peters, “New Zealand Herald” gazetesine, müvekkilinin kendisini azlettiğini doğrularken, sanığın duruşmada kendisini temsil etmek istediğini söylediğini aktardı. Peters, saldırganın mahkemeyi aşırıcı fikirlerini tanıtmak amacıyla kullanabileceği olasılığını da gündeme getirdi. Peters, “Eğer duruşmayı kendi düşüncelerini aktarmak için kullanırsa mahkeme anlayış göstermeyecektir” dedi. Tarrant hakkındaki tespitini de paylaşan Peters, “Aşırı görüşlere sahip olmasının dışında Tarrant bana akıl sağlığı bozuk ya da zorluklarla mücadele etmiş biri gibi gelmedi” ifadelerini kullandı.

Silah bırakıyorlar!

Bu arada camilere yönelik terör saldırısının ardından bir çok vatandaşın, yarı otomatik silahlarını gönüllü olarak polis karakollarına teslim etmeye başladığı bildiriliyor. Euronews’un aktardığına göre bazı vatandaşlar, çiftliklerini hayvanlardan korumak için otomatik silahlara ihtiyaç duymadıklarını ifade ediyor. Silahlar, bir form doldurduktan sonra imha edilmek üzere polise teslim edilebiliyor. Bazı vatandaşlar sosyal medyada bu yönde çağrılar yaptı. 

Başbakan Jacinda Ardern de, bu haberlerle ilgili olarak “Bu davranışı alkışlıyor ve vatandaşımızı varlığından rahatsız oldukları silahları polise teslim etmeye teşvik ediyorum” dedi.  Ardern, bazı vatandaşların ise panikle silah satın aldıklarına dair haberler olduğunun hatırlatılması üzerine, “Böyle söylentiler duydum. Fakat silah alacaklara tavsiyem, böyle bir yatırım yapmadan önce yeni düzenlemelerin açıklanmasını beklemeleri” diye konuştu. Kabine üyelerinin, ülkedeki bireysel silahlanma düzenlemelerinin gözden geçirilmesi konusunda prensipte mutabık kaldığını kaydeden Ardern, düzenlemenin detaylarının gelecek hafta pazartesi yapılacak Bakanlar Kurulu toplantısından sonra duyurulacağını belirtti. Düzenlemeyle yarı otomatik askeri silahların yasaklanabileceği belirtiliyor. Başbakan Ardern, Yeni Zelanda’da hükümetinin, istihbarat ve güvenlik kurumlarının, terörist Tarrant hakkında önceden bilgi sahibi olup olmadıklarıyla ilgili soruşturma açacağı belirtiliyor.

Fransız etkisi mi?

Öte yandan terörist Tarrant’ın yayımladığı manifestonun başlığı, akıllara teröristin Fransız aşırı sağının görüşlerinden etkilendiği ihtimalini getirdi. Tarrant’ın saldırılar öncesi manifestosunun başlığını “Great Replacement” (Büyük Yer Değiştirme) olarak seçmesi dikkati çekti. Bu başlık, Fransa basınında, “terör saldırısının esin kaynağının Fransız yazar Renaud Camus’nün ‘Le Grand Remplacement’ teorisi olabileceği” ihtimalini gündeme getirdi. “Göçmenlerin Avrupa’yı istila ederek Avrupalıları yerlerinden edeceği” görüşüne dayanan teorinin İngilizce karşılığı “The Great Replacement” ifadesinin, manifestonun başlığında yer alması dikkatleri yazar Camus’ye çevirdi. Camus ise, olayın ardından yaptığı açıklamada, saldırıyı kınadı, görüşlerinin teröristinki ile tamamen farklı olduğunu söyledi.

‘Güvende olmalıydınız’

Yeni Zelanda’nın Christchurch kentinde Cuma günü gerçekleştirilen iki camiye yönelik saldırıların yarattığı şok sürüyor. Saldırıların gerçekleştiği camilerin yanı sıra kentteki diğer ibadethanelerin ve merkezi parkların önü kalabalıktan geçilmiyor. Özellikle kentin Botanik Bahçesi’nin önünde çiçeklerden adım atmak imkansız gibi. Nur Camii yakınında oluşturulan taziye alanına öğrenciler de geliyor. Hatta teröre karşı “haka dansı” da yaptılar. “Haka” dansı, Yeni Zelanda’nın 140 yıllık savaş dansı ve ülkenin dünyaca bilinen en önemli kültür sembollerinden biri. Bu dans, eskiden savaşlardan önce, savaşçıların güçlerini göstermeleri ve karşı tarafı korkutmaları amacıyla yapılıyordu... Bu arada çiçekler kadar, iliştirilmiş notlar da dikkat çekiyor. Biri özellikle gözüme çarpıyor: “Burası sizin eviniz, güvende olmalıydınız!”

Botanik Bahçesi’nin önünde oluşturulan taziye alanında rastladığım yaşlı çiftle sohbet ediyorum. Eski hemşire olan Treshia Casey, “Burada olanlara inanamıyoruz. Biz çok mutlu bir ülkeyiz e herkese inancımız var. Buradaki hastanede çalışıyordum ve orada neler yaşandığını anlayabiliyorum. Bizim ülkemiz bu değil” diyor. Yeni Zelanda halkının, ülkede böyle bir şey olacağını aklının ucundan geçirmediğini belirten Casey, “Uluslararası medyayı takip ediyoruz ve istanbul’daki protestoyu izledik televizyondan. Biliyoruz ki dünyadaki herkes bizim yanımızda” ifadelerini kullanıyor.

Yine aynı yere gelen anne-kız da benzer şeyleri dile getiriyor. Anne Paula Brighton, bu felaketten zarar gören insanlara desteklerini göstermek için geldiğini, kalbinin onlarla birlikte olduğunu söylüyor. 20 yıldan fazladır bu ülkede olduğunu kaydeden Brighton, “Korkuyor musunuz?” diye sorduğumda “Evet korkuyorum ve çok üzgünüm. Çünkü bu ilk kez yaşandı Yeni Zelanda’da, özellikle de bu şehirde...” yanıtını veriyor. 17 yıldır bu ülkede yaşayan ve Auckland’dan gelen Zuheyl Patel de, destek için burada olduğunu, hastanede yaralıları ziyaret ettiğini belirtiyor. “Hastaneye gittim bugün. 2.5 yaşında çocuklar 2-3 kez vurulmuş... Bunu tarif edecek kelime yok!” değerlendirmesini yapıyor. Aslen Hindistanlı olduğunu belirten Patel, “Çok şükür ki ülke güzel, insanlar çok güzel. En ufak çarpsalar bile özür dilerler. Bu insanların iyiliğini anlatamam” diyor.

Çiçek bıraktılar

Yeni Zelanda’da bulunan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay ile Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun temasları dün de sürdü. Yeni Zelanda Genel Valisi Patsy Reddy ile görüşen Oktay ve Çavuşoğlu, bu ülkede bulunan Türkler ile bir araya geldi, olayda yaralananları hastanede ziyaret etti. Oktay ve Çavuşoğlu, Nur Camii’ne de giderek burada taziye köşesine çicek bıraktı.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, Reddy ile görüşmede, saldırının tüm failler ve odakların ortaya çıkarılması gerektiğini vurguladı. Oktay, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu yıl içinde Yeni Zelanda’ya bir ziyaret gerçekleştirmek istediğini de aktardı. Reddy ise, görüşmede yaptığı konuşmada, camilere yapılan terör saldırısının ülkeyi derinden etkilediğini belirterek, “Teröristin ünlü olmak için riskin en az olduğu ülkemizi seçtiğini düşünüyoruz” diye konuştu. Yaralılar için ülkenin tüm imkanlarının seferber edildiğini anlatan Reddy, tazminat konusunda kimseyi mağdur etmeyeceklerini dile getirdi. 

Öte yandan Fuat Oktay ve Mevlüt Çavuşoğlu, terör saldırısının yaşandığı Nur Camii’ni de ziyaret etti. Burada yetkililerce karşılanan Oktay ve Çavuşoğlu, saldırıyla ilgili soruşturmayı yürüten polislerden bilgi aldı, daha sonra karanfil bırakıp hayatını kaybedenler için için dua etti.