Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB), yatırım kuruluşları ve portföy yönetim şirketlerinin 2018 sonu verilerini açıkladı.

TSPB, faaliyette olan 62 aracı kurumun yanı sıra Borsa İstanbul Pay Piyasası'nda işlem yapmaya başlayan bir yatırım bankasının verilerini de derledi. Geçen yıl kurumların pay senedi işlem hacmi 2017'ye göre yüzde 46 artarak 4 trilyon liraya yaklaştı. Vadeli işlem hacminde ise aynı dönemde yüzde 54'lük artış görüldü ve işlemler 2,5 trilyon lirayı aştı.

Geçen yıl boyunca verileri derlenen kurumlarca yapılan pay senedi işlem hacminin yüzde 62'si yurt içi bireyler tarafından gerçekleşti. Yurt dışı yatırımcıların pay senedi işlem hacmi yüzde 57 artarak toplam işlemlerin yüzde 29'unu oluşturdu. Yabancı yatırımcıların vadeli işlemlerdeki payı ise yüzde 33 oldu.

Doğrudan piyasa erişimi ve internet yoluyla yapılan işlemler

Kurumların Borsa İstanbul'da doğrudan piyasa erişimi yoluyla aracılık ettiği işlemler ilk defa 2018 yılı için TSPB tarafından derlenmeye başlanmıştı. Geçen yıl doğrudan piyasa erişimi yoluyla işlem gerçekleştiren kurum sayısı 13 oldu. 2018 boyunca pay senetlerindeki işlem hacminin yüzde 11'ini doğrudan piyasa erişimi yoluyla gerçekleşen işlemler oluştururken, aynı oran vadeli işlemlerde yüzde 20 oldu.

Doğrudan piyasa erişimi ve internet yoluyla yapılan işlemler, pay piyasasında toplam işlemlerin yarısını aştı, vadeli işlemlerde ise bu kanalların payı yüzde 40'ı buldu. Kredi hacmi gerilemeye devam ederken, çalışan sayısı arttı.

Kurumların müşterilerine kullandırdığı kredi bakiyesi, martta şimdiye dek kaydedilen en yüksek değer olan 2,7 milyar liraya kadar yükselirken, borsa endeksinin düşüşüyle paralel olarak ilerleyen dönemde düşme trendi gösterdi. Yıl sonunda müşterilerin kullandığı kredi bakiyesi 1,8 milyar liraya geriledi.

Önceki yıl gerçekleşen foreks düzenlemesinin ardından sektörde toplam çalışan sayısı azalarak yıl sonunda 4 bin 751'e inmişti. 2018'de ise bir kurumun 100 kişi üzeri personel alımı gerçekleştirmesi ve bir yatırım bankasının verilerinin 2018'de ilk kez derlenmeye başlamasının etkisiyle sektörde çalışan sayısı, geçen yılın sonunda 4 bin 916 kişiye ulaştı.

Toplam gelirler arttı

Kurumların toplam varlıkları, azalan nakit ve nakit benzerleri ile finansal yatırımlarla geçen yıl 2017 sonuna göre yüzde 5 düşerek 22 milyar TL oldu. Likit bir aktif yapısına sahip kurumların varlıklarının 20 milyar TL'sini dönen varlıklar oluşturdu.

Verisi derlenen kurumların sayısı, 2017 sonuna göre 65'ten 63'e gerilese de toplam öz kaynakları yüzde 30 artarak 6,2 milyar TL oldu. 2018'de kurumların gelirleri önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 42 artarak 3,6 milyar TL'ye ulaştı. Artışta; işlem hacimlerindeki yükselişle artan aracılık gelirleri, artan faiz seviyeleri ve yükselen kredili işlem faiz gelirleri etkili oldu.

Toplam gelirlerin yüzde 54'ünü aracılık gelirleri oluşturdu. Kurumların kurumsal finansman faaliyetlerinden elde ettiği gelirler ise yüzde 34 artarak 323 milyon TL'ye ulaştı. Son çeyrekte döviz kuru kaynaklı finansal yatırımlardaki düşüşe rağmen yıl içindeki toplam gelirlerin artışı doğrultusunda 2018 sonu itibarıyla verisi derlenen kurumların kârı, bir önceki yıla göre yüzde 68 artarak 1,3 milyar TL olarak gerçekleşti.

Portföy yönetim şirketlerinin karı yüzde 41 arttı

Portföy yönetim şirketlerinin kârı geçen yıl yüzde 41 artışla 232 milyon liraya ulaştı. Toplam portföy büyüklüğü 173 milyar liraya ulaşırken, bu tutarın yarısından fazlasını emeklilik yatırım fonları, yüzde 33'ünü yatırım fonları, yüzde 13'ünü ise bireysel portföyler oluşturdu.

Yatırım fonu portföy büyüklüğü gerilerken, emeklik fonları büyümeye devam etti. Yatırım fonu portföy büyüklüğü, 2,4 milyar TL azalarak 57 milyar liraya indi. Azalışta; para piyasası ve borçlanma araçlarında görülen düşüş etkili oldu. Diğer taraftan, alternatif yatırım fonları büyümeye devam etti.

Emeklilik yatırım fonu portföy büyüklüğü, 2018'de 93 milyar liraya ulaştı. 2017'de devreye giren Otomatik Katılım Sistemi'ndeki fon büyüklüğü 2018 sonunda toplam emeklilik yatırım fon büyüklüğünün 4,6 milyar lirasını oluşturdu.

Portföy yönetim şirketlerinde 2018 sonu itibarıyla 777 çalışan bulunurken, sektörde faaliyet gösteren kurum başına düşen ortalama istihdam sayısı 14 olarak gerçekleşti. Portföy yönetim şirketlerinin toplam varlıkları 2018'de 918 milyon lira oldu.

Likit bir yapıya sahip sektör varlıklarının yüzde 94'ü dönen varlıklarda bulunurken, sektörün öz kaynağı 807 milyon TL olarak gerçekleşti.

Gelirlerin yüzde 93'ü kolektif portföy yönetiminden

Portföy yönetim şirketleri, geçen yıl 494 milyon TL gelir elde etti. Şirketler, kolektif portföy yönetimi hizmeti dışında, bireysel portföy yönetimi ve yatırım danışmanlığı hizmeti verse de gelirlerin yüzde 93'ü kolektif portföy yönetiminden oldu.

Sektör, yatırım fonu yönetiminden 358 milyon TL gelir elde etti. Emeklilik yatırım fonlarının büyüklüğü yükselse de bu fonlardan elde edilen gelirler yüzde 18 azalarak 100 milyon TL oldu.