Tıp literatürü otizmi kısaca şöyle tanımlar: Genellikle ilk 3 yaşta başlayan ve hayat boyu devam eden, kişinin etrafıyla sözel ve sözel olmayan şekilde uygun ilişki kuramaması şeklinde ifade edebileceğimiz bir davranış bozukluğu.
Dünyada yaklaşık her 60 çocuktan biri, Türkiye’de ise 550.000 civarında kişide bu davranış bozukluğu görülüyor. Aslında bu pencereden bakarsak Otizm bir hastalık olsaydı AIDS, kanser, şeker vb.. hastalıklardan çok daha fazla muhatabı olacaktı.
Ülkemizde yaklaşık 2000 otizmli çocuk devlet okullarında öğrenim görmekte. Ancak gerekli altyapının olmaması ve üniversitelerden bu çocukların yetiştirilmesine destek olacak öğretmenler üretilememesi nedeniyle bu çocuklarımız aileleriyle beraber mağdur edilmektedir. Bunun yanında bu çocukların çevresindeki dolaylı etki alanına giren yakınlarını saydığımızda belki de 2-2,5 milyon insan otomatik olarak hayatlarını bu çocuklara göre düzene alıyor demektir. Buda nüfusumuzun %3 üne denk geliyor.
Bugün uluslararası standartlarda, bir insanda otizm olup olmadığını anlamaya yarayan testlerin özelinde çocukların sosyalleşmesine cevap arayan sorular var. Bu teste ulaşımın sınırlı olduğunu ve günümüz insanının yalnızlığı ve insani ilişkilerden uzak durma refleksinin ne kadar güçlendiğini dikkate alaraktan konuya bakacak olursak bugün kendini otizmli tanımlamayan birçok insanın bile bu davranış bozukluğunun bir parçası olabileceği unutulmamalıdır. Çünkü bu rahatsızlığın tanımlanması çok zor bir uğraşa dayanıyor.
Herkesin ortak tecrübesidir ki otizm halk arasında sosyal iletişim sorunları ile kısıtlı ve kendini tekrar eden takıntılı davranışlarla tanımlanabiliyor. Bu kategoride olan bir çok sıradan insan da etrafımızda cirit atıyor ama biz onları otistik olarak tanımlamıyoruz.
Ülkemizdeki otizmli sayısını dikkate aldığımızda ortalama bir okul doluluğu üzerinden en az 1000 civarında okulun bugün sadece bu evlatlarımıza destek için kurulması ihtiyaç görünüyor ancak biz sadece devlet okullarındaki kısıtlı imkanlarla fiziken böldüğümüz bazı alanlarda bu çocukları sanki tecrit altındalarmış gibi sıkışık şartlarda yetiştirmeye çalışıyoruz. Zaten eğitim alma ihtiyacı olan ulaşılmış çocuk sayısı sadece 2000 kişi görünüyor. Diğer vatandaşlarımız ya evde bakıma itiliyor ya da sayıları 2000 leri bulan özel rehebilitasyon merkezlerinde çok ta rehabilite olamadıkları şartlara tabi oluyorlar.
Devletimizde son dönemlerde Aile bakanlığı üzerinden ailelere rehebilitasyon merkezi ders saati katkısı sunuyor. Bunun yanında otizmli çocuklara anne desteği, bazı faturalarda ödeme indirimi, araç alımlarında ÖTV katkısı vb… gibi sosyal destekler sağlamaya çalışıyor.
Ama işin merkezinde bu çocukların en temel hakları olan eğitim hakları üzerinden son günlerde içimizi çok acıtan bazı hastalıklı dışa vurumları görmek bizim canımızı çok acıtıyor bu kesin bir vaka.
Otizmle ilgili zerre bilgileri olmayan, okulunda okuyan otizmli çocukların neden fiziken kamp hayatı sürdürülmesi zorunluluğuna itildiğini sorgulaması gereken vicdanlar adı anne olsun adı baba olsun tam bir evlat fetişizmi örneği gösterip bu çocukları okullarında ve evlatlarının yanlarında görmek istemediklerini haykırabiliyorlar.
Bu okulun yöneticisi velilerini bu aymazlığa ve bir nevi isyana teşvik ediyor. Mahalle sakini bir başka cahil arkadaş dertlerinin bu sakat! çocukların başka bir okula taşınmasına destek için burada olduklarını ifade ediyor.
Tam bir Türk işi melodram sahneye konulmuş herkes dehşetle TV den olanı biteni izliyor kalpleri ve vicdanları irkilerek.
Sanki bu çocuklar ortaçağ insanının cadı avına konu olan büyü yapılmış bir yaratık yada şehrin cüzzamlıları.
Halbuki çocukları her tarafı demir kafeslerle kapatarak izole eden ve tabelasına otistik öğrenciler okulu yazdıran zihniyetin idrak edemediği durum bu çocukların sosyal iletişim eksikliği açığını okuldaki diğer öğrencilerle kuracakları sıkı bağ ile kapatabilme şanslarının halen var olduğu diğer tarafta onlarla beraber olan çocuklarında otistik çocuklara yönelik olumlu ve gerçekçi tavırlar göstermelerinin de gelişeceğinden hiçbir şüphem yok. Bu her şeyden önce gelişimi normal olan çocuklara hayatta farklı gelişim serüvenlerinin ve ihtiyaçlarında olduğunu hatırlatarak çocuklardaki empati, inanç duyma, sorun çözme, farklı sosyal gelişim gruplarıyla kucaklaşma ve olgunlaşma kanallarını açacağını da düşünenlerdenim.
Buna en güzel örnek kızımdır. Dünya güzeli otizmli kuzeni Rıdvan’dan ilk önceleri çekinir ve korkarken şu anda ona karşı duyduğu sevgi ve vicdan hissini onu koruma ve kollama ülküsünü tarif edemem. Buna karşılık kuzeninin de kızıma karşı gösterdiği üst düzey duyarlılık, koruma hissi ve paylaşım duygusu hiç şüphesiz onlar adına tarifsizdir.
Bu şartlarda şu soruyu sormalı kendimize: Otizm bir hastalık mıdır yoksa bir farkındalık mı?
Yada otizmli bireyler mi daha sağlıklı da esas bizler mi ruhlarımızda bir hastalıklı anormalleşmeye gidiyoruz. Evlat sevgisi adını verdiğimiz tapınma duygumuz ve özünde barındırdığı bencillik bizi diğer evlatlarımıza ve çocuklarımıza karşı zorba haline mi getiriyor diye sormadan edemiyorum.
Özetle, Bu ülkenin tüm çocukları bizim merhamet duygumuzun şemsiye altında olmalıdır. Buradan hareketle 22 senedir dünya güzeli yeğenimi tüm zorlu yetişme şartlarını göğüsleyerek bugüne getiren gerçek anne ve baba olan ağabeyim ve yengemin huzurunda tüm otizmli kardeşlerimi ve ailelerini saygıyla kucaklayıp selamlıyor, onların hayatın değişen şartlarının kararttığı katılaşmış kalplerimize şifa olan sevgilerinden beslendiğim için ve asıl olan sevgiyi bizlere kazandırdıkları için Rabbime(c.c) şükrediyorum.
Sağlıcakla kalınız..
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Galatasaray | 38 | 33 | 2 | 3 | 92 | 26 | 102 | +66 |
2 | Fenerbahçe | 38 | 31 | 1 | 6 | 99 | 31 | 99 | +68 |
3 | Trabzonspor | 38 | 21 | 13 | 4 | 69 | 50 | 67 | +19 |
4 | Başakşehir FK | 38 | 18 | 13 | 7 | 57 | 43 | 61 | +14 |
5 | Kasımpaşa | 38 | 16 | 14 | 8 | 62 | 65 | 56 | -3 |
6 | Beşiktaş | 38 | 16 | 14 | 8 | 52 | 47 | 56 | +5 |
7 | Sivasspor | 38 | 14 | 12 | 12 | 47 | 54 | 54 | -7 |
8 | Alanyaspor | 38 | 12 | 10 | 16 | 53 | 50 | 52 | +3 |
9 | Çaykur Rizespor | 38 | 14 | 16 | 8 | 48 | 58 | 50 | -10 |
10 | Antalyaspor | 38 | 12 | 13 | 13 | 44 | 49 | 49 | -5 |
11 | Gaziantep FK | 38 | 12 | 18 | 8 | 50 | 57 | 44 | -7 |
12 | Adana Demirspor | 38 | 10 | 14 | 14 | 54 | 61 | 44 | -7 |
13 | Samsunspor | 38 | 11 | 17 | 10 | 42 | 52 | 43 | -10 |
14 | Kayserispor | 38 | 11 | 15 | 12 | 44 | 57 | 42 | -13 |
15 | Hatayspor | 38 | 9 | 15 | 14 | 45 | 52 | 41 | -7 |
16 | Konyaspor | 38 | 9 | 15 | 14 | 40 | 53 | 41 | -13 |
17 | MKE Ankaragücü | 38 | 8 | 14 | 16 | 46 | 52 | 40 | -6 |
18 | Fatih Karagümrük | 38 | 10 | 18 | 10 | 49 | 52 | 40 | -3 |
19 | Pendikspor | 38 | 9 | 19 | 10 | 42 | 73 | 37 | -31 |
20 | İstanbulspor | 38 | 4 | 27 | 7 | 27 | 80 | 16 | -53 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Eyüpspor | 34 | 24 | 7 | 3 | 77 | 31 | 75 | +46 |
2 | Göztepe | 34 | 21 | 6 | 7 | 60 | 20 | 70 | +40 |
3 | Sakaryaspor | 34 | 17 | 8 | 9 | 50 | 35 | 60 | +15 |
4 | Bodrumspor | 34 | 15 | 7 | 12 | 43 | 22 | 57 | +21 |
5 | Çorum FK | 34 | 16 | 10 | 8 | 55 | 36 | 56 | +19 |
6 | Kocaelispor | 34 | 16 | 11 | 7 | 48 | 41 | 55 | +7 |
7 | Boluspor | 34 | 15 | 11 | 8 | 33 | 35 | 53 | -2 |
8 | Gençlerbirliği | 34 | 13 | 9 | 12 | 39 | 33 | 51 | +6 |
9 | Bandırmaspor | 34 | 13 | 10 | 11 | 49 | 32 | 50 | +17 |
10 | Erzurumspor FK | 34 | 12 | 11 | 11 | 30 | 34 | 44 | -4 |
11 | Ümraniyespor | 34 | 12 | 15 | 7 | 40 | 47 | 43 | -7 |
12 | Manisa FK | 34 | 9 | 12 | 13 | 40 | 40 | 40 | 0 |
13 | Keçiörengücü | 34 | 10 | 14 | 10 | 34 | 43 | 40 | -9 |
14 | Adanaspor | 34 | 11 | 17 | 6 | 28 | 45 | 39 | -17 |
15 | Şanlıurfaspor | 34 | 9 | 14 | 11 | 32 | 37 | 38 | -5 |
16 | Tuzlaspor | 34 | 9 | 14 | 11 | 35 | 47 | 38 | -12 |
17 | Altay | 34 | 5 | 25 | 4 | 16 | 76 | 10 | -60 |
18 | Giresunspor | 34 | 2 | 28 | 4 | 16 | 71 | 7 | -55 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Esenler Erokspor | 36 | 26 | 5 | 5 | 83 | 29 | 83 | +54 |
2 | Van Spor FK | 36 | 24 | 6 | 6 | 63 | 37 | 75 | +26 |
3 | Bucaspor 1928 | 36 | 21 | 5 | 10 | 54 | 25 | 73 | +29 |
4 | 1461 Trabzon FK | 36 | 21 | 6 | 9 | 71 | 39 | 72 | +32 |
5 | Ankaraspor | 36 | 15 | 8 | 13 | 45 | 35 | 58 | +10 |
6 | Yeni Mersin İdman Yurdu | 36 | 16 | 10 | 10 | 50 | 36 | 58 | +14 |
7 | Beyoğlu Yeniçarşıspor | 36 | 15 | 14 | 7 | 47 | 38 | 52 | +9 |
8 | Karacabey Belediye Spor | 36 | 13 | 11 | 12 | 43 | 37 | 51 | +6 |
9 | Ankara Demirspor | 36 | 15 | 16 | 5 | 43 | 46 | 50 | -3 |
10 | Diyarbekir Spor | 36 | 12 | 15 | 9 | 39 | 41 | 45 | -2 |
11 | Kırklarelispor | 36 | 11 | 14 | 11 | 33 | 41 | 44 | -8 |
12 | Altınordu | 36 | 10 | 13 | 13 | 45 | 39 | 43 | +6 |
13 | Hes İlaç Afyonspor | 36 | 10 | 14 | 12 | 25 | 38 | 42 | -13 |
14 | Serik Belediyespor | 36 | 10 | 16 | 10 | 29 | 45 | 40 | -16 |
15 | Nazilli Belediyespor | 36 | 11 | 16 | 9 | 38 | 57 | 39 | -19 |
16 | Zonguldak Kömürspor | 36 | 11 | 17 | 8 | 41 | 57 | 38 | -16 |
17 | Kırşehir Futbol SK | 36 | 5 | 23 | 8 | 38 | 76 | 23 | -38 |
18 | Bursaspor | 36 | 6 | 22 | 8 | 28 | 64 | 23 | -36 |
19 | Adıyaman FK | 36 | 4 | 25 | 7 | 28 | 63 | 19 | -35 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Kepezspor FAŞ | 28 | 22 | 2 | 4 | 67 | 18 | 70 | +49 |
2 | Aliağa Futbol A.Ş. | 28 | 19 | 0 | 9 | 60 | 18 | 66 | +42 |
3 | Ayvalıkgücü Belediyespor | 28 | 15 | 6 | 7 | 40 | 25 | 52 | +15 |
4 | 52 Orduspor FK | 28 | 14 | 7 | 7 | 40 | 28 | 49 | +12 |
5 | İnegöl Kafkas GK | 28 | 13 | 7 | 8 | 37 | 30 | 47 | +7 |
6 | Edirnespor | 28 | 13 | 10 | 5 | 45 | 28 | 44 | +17 |
7 | Mardin 1969 Spor | 28 | 12 | 11 | 5 | 40 | 34 | 41 | +6 |
8 | K.Çekmece Sinopspor | 28 | 10 | 10 | 8 | 41 | 31 | 38 | +10 |
9 | Karabük İdmanyurdu Spor | 28 | 10 | 13 | 5 | 27 | 44 | 35 | -17 |
10 | Artvin Hopaspor | 28 | 9 | 12 | 7 | 33 | 29 | 34 | +4 |
11 | Talasgücü Belediyespor | 28 | 10 | 14 | 4 | 34 | 45 | 34 | -11 |
12 | Kırıkkalegücü FK | 28 | 8 | 15 | 5 | 31 | 42 | 29 | -11 |
13 | Gümüşhanespor | 28 | 4 | 14 | 10 | 25 | 49 | 22 | -24 |
14 | Malatya Arguvanspor | 28 | 3 | 21 | 4 | 21 | 57 | 13 | -36 |
15 | Tarsus İdman Yurdu | 28 | 2 | 22 | 4 | 20 | 83 | 10 | -63 |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
26/05/2024 | Fenerbahçe | 6 - 0 | İstanbulspor |
26/05/2024 | Hatayspor | 2 - 0 | Çaykur Rizespor |
26/05/2024 | Adana Demirspor | 2 - 6 | Başakşehir FK |
26/05/2024 | Trabzonspor | 4 - 2 | MKE Ankaragücü |
26/05/2024 | Pendikspor | 0 - 1 | Gaziantep FK |
26/05/2024 | Konyaspor | 1 - 3 | Galatasaray |
26/05/2024 | Kasımpaşa | 2 - 1 | Beşiktaş |
25/05/2024 | Sivasspor | 2 - 1 | Kayserispor |
25/05/2024 | Fatih Karagümrük | 3 - 1 | Samsunspor |
24/05/2024 | Alanyaspor | 1 - 1 | Antalyaspor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
11/05/2024 | Kocaelispor | 0 - 2 | Sakaryaspor |
11/05/2024 | Erzurumspor FK | 0 - 4 | Eyüpspor |
11/05/2024 | Boluspor | 2 - 1 | Çorum FK |
11/05/2024 | Göztepe | 1 - 1 | Bodrum FK |
11/05/2024 | Adanaspor | 1 - 0 | Bandırmaspor |
11/05/2024 | Tuzlaspor | 1 - 1 | Gençlerbirliği |
11/05/2024 | Şanlıurfaspor | 2 - 0 | Manisa FK |
10/05/2024 | Giresunspor | 1 - 2 | Ümraniyespor |
10/05/2024 | Keçiörengücü | 1 - 1 | Altay |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
Hük. | Bursaspor | 3 - 0 | Van Spor FK |
04/05/2024 | Altınordu | 3 - 3 | Sincan Belediyesi Ankaraspor |
04/05/2024 | Bucaspor 1928 | 3 - 1 | Diyarbekir Spor |
04/05/2024 | Serik Belediyespor | 0 - 6 | Esenler Erokspor |
04/05/2024 | Beyoğlu Yeniçarşıspor | 3 - 1 | Karacabey Belediye Spor |
04/05/2024 | Adıyaman FK | 4 - 1 | Hes İlaç Afyonspor |
04/05/2024 | Ankara Demirspor | 5 - 2 | Yeni Mersin İdman Yurdu |
04/05/2024 | Kırklarelispor | 1 - 3 | Zonguldak Kömürspor |
04/05/2024 | Kırşehir Futbol SK | 4 - 5 | 1461 Trabzon FK |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
27/04/2024 | Malatya Arguvanspor | 3 - 4 | Talasgücü Belediyespor |
27/04/2024 | Gümüşhanespor | 2 - 4 | Kepezspor FAŞ |
27/04/2024 | Artvin Hopaspor | 0 - 1 | 52 Orduspor FK |
27/04/2024 | Mardin 1969 Spor | 4 - 2 | İnegöl Kafkas GK |
27/04/2024 | Tarsus İdman Yurdu | 1 - 1 | Karabük İdmanyurdu Spor |
27/04/2024 | Ayvalıkgücü Belediyespor | 1 - 0 | Edirnespor |
27/04/2024 | Aliağa Futbol A.Ş. | 6 - 3 | Kırıkkalegücü FK |