Bugun...


Mümin Bahlol

facebook-paylas
Kerkük’te seçimler yaklaşırken…
Tarih: 24-09-2019 01:08:00 Güncelleme: 24-09-2019 01:08:00


Kerkük’te 2020 yılının Nisan ayında yapılacak yerel seçimler için herkes teyakkuza geçmiş durumda. Irak’ın en büyük petrol gelirinin olduğu ve paylaşılamayan Kerkük, gerek Bölgesel Kürt Yönetimi gerek Merkezi Hükümet tarafından sahiplenen asıl sahibi olan Türkmenlerin ise neredeyse azınlık konumunda gösterildiği bir şehir haline geldi. 


2003 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin sözde demokrasi getirerek başlattığı yeni dönemde Iraklılar için kanlı, ölümlü ve bir anlamda perişanlıkla geçti. Saddam döneminde yaşanan diktatörlük rejiminden ve 2003 sonrası onlarca diktatörün ortaya çıkmasıyla iki dönemin birbirinden ayırt edilmesini neredeyse imkânsız kıldı. Ana ögemiz olan Kerkük’te ise ne yazık ki sonradan dışarıdan gelen göç ve bu göçlerin gerek Bölgesel Yönetim gerekse DEAŞ sonrası Merkezi Hükümet tarafından desteklenmesi sonucu nüfusun önemli bölümünü oluşturan Türkmenleri zor durumda bıraktı. Yıllardır bir türlü çözülemeyen seçmen kayıtları, nüfus sayımı ve beraberinde yapılan seçimler ülkede demografik yapıyı değiştirmekle birlikte Türkmenleri en güçlü oldukları bölgelerde dahi psikolojik olarak azınlık konumuna düşürmeye başladı. Bu aşamada Kerkük’te yapılacak yerel seçimler yine ciddi önem arz etmektedir. 


2020 Nisan ayında Kerkük’te yapılacak yerel seçimleri biraz detaylandırırsak; 14 kişiden oluşan Belediye Meclisi’nde koltuk dağılımı 12+1+1 şeklinde oluyor. 1 kişilik kontenjan azınlık olarak Hristiyanların; diğer 1 kişilik kontenjan ise en yüksek oyu alan gruba/ittifaka veya partiye veriliyor. Geriye kalan 12 adet koltuk ise sözde ‘’seçim sonucu’’ ile belirleniyor. 1 Nisan 2020 tarihinde, yasaya göre Kerkük’te yerel seçim yapılacaktır. Kerkük’ün toplam seçmen sayısı bir milyon 15 bin seçmen olduğu ifade ediliyor. Yine yasaya göre, seçim, 1,9 Sainte Lague kuralı ile yapılacaktır. Yani kabaca bir hesap ile, seçime katılım oranına göre bir sandalye kazanmak için 30-35 bin oy gerekiyor. Yani, katılım oranı %80 ise, seçime katılan listelerin toplam aldığı oy baz alınarak her adayın kazanması için 30 bin kusur oy gerekir. Oran %80’den fazla ise, bir sandalye kazanmak için 30 bin küsür oydan daha fazlası gerekiyor. 


(Nisbi temsil sistemleri, en yüksek ortalama (bölen) ve en büyük bakiye (kota) sistemleri olarak iki alt-tipe ayrılabilir. Halen uygulanmakta olan en yüksek ortalama sistemleri, d'Hondt ve değiştirilmiş SainteLague sistemleridir. D'Hondt sisteminde partilerin aldıkları oylar, 1, 2, 3, 4 vd. ile bölünür ve bulunan rakamlar, parti ayrımı gözetmeksizin büyükten küçüğe doğru sıralanır. Milletvekillikleri, bu rakamların büyüklük sırasına göre tahsis edilir. Orijinal ya da saf Sainte-Lague sisteminde ise, partilerin aldıkları oylar, 1, 3, 5, 7 vd. gibi tek rakamlara bölünür ve milletvekillerinin tahsisi aynı şekilde yapılır. Ancak Sainte-Lague formülünün uygulandığı durumlarda ilk bölen, 1 değil 1.4 olarak kabul edilmiş ve böylece küçük partilerin temsil edilme şansı biraz azaltılmıştır. Buna rağmen, d'Hondt sisteminin sürekli olarak büyük partileri kayırdığı, Sainte-Lague formülünün ise daha orantılı sonuçlar verdiği bilinmektedir.  


Kerkük bağlamında önceki parlamento seçimlerinde Türkmenlerin aldığı en fazla oy sayısını göz önünde tutarsak, 2005 yılında yapılan Irak Parlamento seçiminde, Sadettin Ergeç önderliğindeki Irak Türkmen Cephesi Listesi 92 bin oy aldı. Bu seçimden sonra tüm parlamento seçimlerinde Türkmenlerin oyları belirgin bir şekilde Kerkük bağlamında düşüşe geçti. 2005’te Amerikalı yetkililerin denetiminde yapılan atamalarla oluşturulan meclis günümüze kadar seçimsiz bir şekilde işlevini sürdürmüştür. 2017 yılında Kürt Bölgesel Yönetimi tarafından yapılan illegal referandum sonrası tepki amacıyla Kürt üyeler meclisi boykot edince meclis çalışmamış ve günümüze kadar kapalı kalmıştır.


Türkmenler her seçimde olduğu gibi bu seçimde de yine bir başarı elde etme peşinde olsalar da yine zorlu bir seçim süreci olacağı şimdiden belli. Kerkük’ün finans kaynağı olması, önemli bir tarihsel, sosyal ve coğrafi değerlere sahip bir şehir olması açısından birçok öge Kerkük’ü vazgeçilmez kılıyor. 


Türkmenlerin yaşadığı en büyük problemin bir nedeni de aslında bu vazgeçilmezliğin getirdiği hamaset ve hamasetin verdiği bir sahiplik ile rahatlık… Türkmenler Kerkük’ün Türk varlığı olduğunu dile getirirken maalesef bunun zamanla demografik oyunlar ve küresel güçlerin müdahaleleriyle değişeceğini düşünemediler. Ayrıca insanların her parlamento seçiminde yaşadığı hayal kırıklıkları ve partiler arası anlaşmazlık bu hayal kırıklığının yanı sıra bir soğumayı (Türkmen siyasetine karşı bir ilgisizlik) da beraberinde getirmektedir. Toplumun davaya olan inancı devam etse de temsiliyet sahibi kişiler veya oy verdikleri kişiler arasındaki kırgınlık ve anlaşmazlıklar toplumu da bir nevi siyasetten uzak bir konuma getirdi.


Irak’ta Yerel seçimler yaklaşırken Türkmen Siyasetçiler, partiler ve önde gelen kişiler hızlıca ve toplumda karşılık bulabilecek kişilerin olduğu herkesi kapsayan bir listeyi hazırlayarak seçim çalışmalarına acilen başlamalıdırlar. Toplumla kucaklaşma ve milli duyguların pekiştirilmesi seçimlere kısa zaman kala acilen yapılması gereken konuların başında geliyor. 


Yine de adaylar belirlendikten sonra toplum nezdinde oluşacak tepkiler seçim sonuçlarını bir nebze daha şeffaf okumamıza imkân sağlayacaktır. 


Mümin Bahlol

 



Bu yazı 1618 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
  • BUGÜN
  • BU HAFTA
  • BU AY
HAVA DURUMU
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 36 30 1 5 91 31 95 +60
2 Fenerbahçe 36 26 4 6 90 39 84 +51
3 Samsunspor 36 19 10 7 55 41 64 +14
4 Beşiktaş 36 17 8 11 59 36 62 +23
5 Başakşehir FK 36 16 14 6 60 56 54 +4
6 Eyüpspor 36 15 13 8 52 47 53 +5
7 Trabzonspor 36 13 11 12 58 45 51 +13
8 Göztepe 36 13 12 11 59 50 50 +9
9 Çaykur Rizespor 36 15 17 4 52 58 49 -6
10 Kasımpaşa 36 11 11 14 62 63 47 -1
11 Konyaspor 36 13 16 7 45 50 46 -5
12 Alanyaspor 36 12 15 9 43 50 45 -7
13 Kayserispor 36 11 13 12 45 57 45 -12
14 Gaziantep FK 36 12 15 9 45 50 45 -5
15 Antalyaspor 36 12 16 8 37 62 44 -25
16 Bodrum FK 36 9 17 10 26 43 37 -17
17 Sivasspor 36 9 19 8 44 60 35 -16
18 Hatayspor 36 6 22 8 47 74 26 -27
19 Adana Demirspor 36 3 28 5 34 92 2 -58
Takım O G M B A Y P AV
1 Kocaelispor 38 21 8 9 68 41 72 +27
2 Gençlerbirliği 38 19 8 11 57 34 68 +23
3 Fatih Karagümrük 38 19 10 9 55 36 66 +19
4 İstanbulspor 38 20 14 4 67 38 64 +29
5 Bandırmaspor 38 17 8 13 52 45 64 +7
6 Erzurumspor FK 38 19 12 7 53 31 64 +22
7 Boluspor 38 17 11 10 66 40 61 +26
8 Iğdır FK 38 16 12 10 57 33 58 +24
9 Amed SK 38 14 9 15 43 35 57 +8
10 Çorum FK 38 14 12 12 49 45 54 +4
11 Ümraniyespor 38 14 13 11 48 42 53 +6
12 Esenler Erokspor 38 13 12 13 53 50 52 +3
13 Sakaryaspor 38 13 13 12 48 54 51 -6
14 Keçiörengücü 38 14 15 9 60 53 51 +7
15 Manisa FK 38 14 18 6 50 52 48 -2
16 Pendikspor 38 13 16 9 45 51 48 -6
17 MKE Ankaragücü 38 14 18 6 49 48 48 +1
18 Şanlıurfaspor 38 11 20 7 45 55 40 -10
19 Adanaspor 38 7 22 9 32 75 30 -43
20 Yeni Malatyaspor 38 0 38 0 14 153 21 -139
Takım O G M B A Y P AV
1 Sarıyer 34 25 2 7 80 22 82 +58
2 Batman Petrolspor 34 26 6 2 64 24 80 +40
3 GMG Kastamonuspor 34 19 3 12 57 29 69 +28
4 Adana 01 Futbol Kulübü 34 19 7 8 62 30 65 +32
5 Altınordu 34 16 7 11 57 35 59 +22
6 Beykoz Anadolu 34 15 11 8 47 46 53 +1
7 İskenderunspor A.Ş. 34 13 10 11 49 38 50 +11
8 1461 Trabzon FK 34 13 13 8 44 37 47 +7
9 Fethiyespor 34 11 13 10 32 40 43 -8
10 24Erzincanspor 34 10 13 11 45 52 41 -7
11 Kırklarelispor 34 10 14 10 42 44 40 -2
12 Sincan Belediye Ankaraspor 34 10 15 9 44 40 39 +4
13 İnegölspor 34 10 13 11 42 51 38 -9
14 Kepezspor FAŞ 34 9 16 9 37 46 36 -9
15 Isparta 32 Spor 34 7 15 12 33 51 33 -18
16 Karaköprü Belediyespor 34 7 19 8 39 52 29 -13
17 Altay 34 10 20 4 33 64 25 -31
18 Hes İlaç Afyonspor 34 0 33 1 6 112 5 -106
Takım O G M B A Y P AV
1 Bursaspor 30 21 2 7 64 17 70 +47
2 Karşıyaka 30 18 6 6 56 28 60 +28
3 Muş Spor Kulübü 30 16 4 10 48 24 58 +24
4 Belediye Kütahyaspor 30 17 6 7 57 37 58 +20
5 Düzcespor 30 16 6 8 40 27 56 +13
6 Silifke Belediye Spor 30 14 9 7 51 36 49 +15
7 Anadolu Üniversitesi 30 13 9 8 39 32 47 +7
8 Artvin Hopaspor 30 10 11 9 26 30 39 -4
9 Tokat Bld Plevnespor 30 7 13 10 27 32 31 -5
10 Kahramanmaraşspor 30 8 16 6 28 39 30 -11
11 Bulvarspor 30 7 14 9 35 58 30 -23
12 Kırşehir Futbol SK 30 7 15 8 26 48 29 -22
13 Bornova 1877 30 6 14 10 36 53 28 -17
14 23 Elazığ Futbol Kulübü 30 5 14 11 18 31 26 -13
15 Kuşadasıspor 30 7 20 3 25 51 24 -26
16 Ergene Velimeşe 30 6 19 5 17 50 23 -33
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 08/08/2025 Antalyaspor vs Kasımpaşa
 08/08/2025 Çaykur Rizespor vs Göztepe
 08/08/2025 Eyüpspor vs Konyaspor
 08/08/2025 Fatih Karagümrük vs Başakşehir FK
 08/08/2025 Fenerbahçe vs Alanyaspor
 08/08/2025 Gaziantep FK vs Galatasaray
 08/08/2025 Kayserispor vs Beşiktaş
 08/08/2025 Samsunspor vs Gençlerbirliği
 08/08/2025 Trabzonspor vs Kocaelispor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 11/05/2025 Kocaelispor 4 - 1 Keçiörengücü
 10/05/2025 Ümraniyespor 0 - 1 Manisa FK
 10/05/2025 İstanbulspor 3 - 0 Çorum FK
 10/05/2025 Şanlıurfaspor 0 - 1 Erzurumspor FK
 10/05/2025 Fatih Karagümrük 2 - 1 Iğdır FK
 10/05/2025 Yeni Malatyaspor 0 - 5 Gençlerbirliği
 10/05/2025 Sakaryaspor 2 - 0 Esenler Erokspor
 10/05/2025 Adanaspor 0 - 7 Boluspor
 10/05/2025 MKE Ankaragücü 2 - 0 Amed SK
 10/05/2025 Bandırmaspor 2 - 1 Pendikspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 03/05/2025 Batman Petrolspor 2 - 0 24Erzincanspor
 03/05/2025 İskenderunspor A.Ş. 0 - 1 Sarıyer
 03/05/2025 Karaköprü Belediyespor 5 - 1 Isparta 32 Spor
 03/05/2025 Beykoz Anadolu 1 - 2 GMG Kastamonuspor
 03/05/2025 Adana 01 Futbol Kulübü 4 - 2 İnegölspor
 03/05/2025 Fethiyespor 0 - 4 Sincan Belediye Ankaraspor
 03/05/2025 Altınordu 3 - 0 Afyonspor Kulübü
 03/05/2025 Altay 3 - 0 Kırklarelispor
 02/05/2025 1461 Trabzon FK 0 - 0 Kepezspor FAŞ
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 26/04/2025 Artvin Hopaspor 7 - 2 Bulvarspor
 26/04/2025 Muş Spor Kulübü 3 - 0 Anadolu Üniversitesi
 26/04/2025 23 Elazığ Futbol Kulübü 1 - 1 Kuşadasıspor
 26/04/2025 Bornova 1877 1 - 0 Kırşehir Futbol SK
 26/04/2025 Karşıyaka 2 - 0 Bursaspor
 26/04/2025 Tokat Bld Plevnespor 3 - 1 Silifke Belediye Spor
 26/04/2025 Düzcespor 2 - 2 Belediye Kütahyaspor
 26/04/2025 Ergene Velimeşe 2 - 1 Kahramanmaraşspor
SON YORUMLANANLAR
HABER ARŞİVİ
resmi ilanlar
GAZETEMİZ

Terörsüz Türkiye Hedefi Doğrultusu Yürütülen Süreci Doğru Buluyor musunuz?


NAMAZ VAKİTLERİ
GÜNLÜK BURÇ
nöbetçi eczaneler
HABER ARA
YUKARI