Gözükara bir subay, idealist bir memleket sevdalısı. Hayatı silahlarla geçmiş, gerçek bir silahşor, Türk savunma sanayisinin temellerini atan, itilmiş, horlanmış ve unutulmuş, unutturulmuş bir kahraman: Enver Paşa'nın öz kardeşi Nuri Killigil Paşa…
Henüz 29 yaşındayken Kafkas İslam Ordusu Komutanı olarak, Ermenilerin ve Rusların işgalindeki Bakü’yü kurtardı. Bu zaferden sonra Azerbaycanlılar tarafından adına destanlar yazıldı, şarkılar bestelendi (Çırpınırdı karadeniz ona yazılmıştır) ve “Bakü Fatihi” olarak tanınmaya başladı. 1925 yılında Atatürk’ün imzasıyla Yarbay rütbesiyle emekliliği onaylandı. 1929’da devlet tarafından İstiklal Madalyası’na layık görüldü.
Silah imal etmek en büyük hayaliydi.Gençliğinde ağabeyi Enver Paşa'ya, "Ağabey bırak beni silah imal edeyim." demişti. Açtığı fabrikada silahlar üretmeye başlıyor. Tabancaları (Killigil) dünyanın en iyi 20 silahı arasında sayılıyor. Gidip Sütlüce’de muhteşem bir fabrika kuruyor. Yeni tezgâhlarla hızına hız katıyor. Nuri Killigil’in bu başarıları, Türkiye’nin milli ve yerli bir savunma sanayisi olmasını istemeyenleri rahatsız etti.
Bir süre sonra Killigil, baskılardan dolayı fabrikasında silah üretilmeyeceğini açıkladı. Fakat üretim gizlice devam ediyordu. 2 Mart 1949... Saat 17.10... Killigil tesislerinde artarda üç patlama yaşanıyor. Sabotajcılar önce kimyahaneyi uçuruyor. Ardından cephane parlıyor. Bu menfur saldırıda 27 kardeşimiz şehit oluyor. Nuri Paşa’nın naaşı 20 gün sonra Haliç’te su yüzüne çıkıyor. Patlamadan sonra Nuri Paşa’nın yanmış birkaç parça el, ayak ve giysisi bulunur ancak. Ve bunlar bir tabuta konarak toprağa verilir. minik tabutta yatan büyük, idealist ve gözükara bir paşadır.
“Ceset noksan” diyerek namazı kıldırmıyor, kılınmasına da izin vermiyor. Hâlbuki gıyabında bile kılınabilir. Hadise Meclis’te (23 Mart) kapalı celsede ele alınıyor. Bazı mebusların; “Örtbas etmeye çalışmayın!” diye bağırdıkları işitiliyor. Meclis, tutanaklarını kilitliyor. Kafkas İslam Ordusu Komutanı olarak şanlı zaferler kazanmış bir savaş kahramanı, Azerbaycan Türklerini, Rus-Ermeni zulmünden kurtaran “Bakü Fatihi”, Türkiye’nin ilk yerli ve milli silah üreticisi, savunma sanayinin kurucusu, ömrünü memleketine adamış bu müslüman Türk evladına bir cenaze namazı bile çok görülmüştü.
Ömürleri boyunca kendilerinden çok ülkeleri için çalışan bu aziz insanlara vefa borcu olarak bizlere düşen; onları iyi anlayıp, değerlendirmek, emanetlerine sahip çıkmak, onların kaldıkları yoldan devam etmektir. Ve onları unutturanları asla unutmamaktır.
Vatan savunması için Trablusgarp’tan Bakü’ye birçok toprakta korkusuzca savaşan bir kahraman olduğu gibi, bir mühendislik dehası da olan Nuri Paşamızın ruhu şad, mekanı cennet olsun.
UNUTMADIK VATANA ADANMIŞ YÜREKLER!!
Erdem TunayTakım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Galatasaray | 36 | 30 | 1 | 5 | 91 | 31 | 95 | +60 |
2 | Fenerbahçe | 36 | 26 | 4 | 6 | 90 | 39 | 84 | +51 |
3 | Samsunspor | 36 | 19 | 10 | 7 | 55 | 41 | 64 | +14 |
4 | Beşiktaş | 36 | 17 | 8 | 11 | 59 | 36 | 62 | +23 |
5 | Başakşehir FK | 36 | 16 | 14 | 6 | 60 | 56 | 54 | +4 |
6 | Eyüpspor | 36 | 15 | 13 | 8 | 52 | 47 | 53 | +5 |
7 | Trabzonspor | 36 | 13 | 11 | 12 | 58 | 45 | 51 | +13 |
8 | Göztepe | 36 | 13 | 12 | 11 | 59 | 50 | 50 | +9 |
9 | Çaykur Rizespor | 36 | 15 | 17 | 4 | 52 | 58 | 49 | -6 |
10 | Kasımpaşa | 36 | 11 | 11 | 14 | 62 | 63 | 47 | -1 |
11 | Konyaspor | 36 | 13 | 16 | 7 | 45 | 50 | 46 | -5 |
12 | Alanyaspor | 36 | 12 | 15 | 9 | 43 | 50 | 45 | -7 |
13 | Kayserispor | 36 | 11 | 13 | 12 | 45 | 57 | 45 | -12 |
14 | Gaziantep FK | 36 | 12 | 15 | 9 | 45 | 50 | 45 | -5 |
15 | Antalyaspor | 36 | 12 | 16 | 8 | 37 | 62 | 44 | -25 |
16 | Bodrum FK | 36 | 9 | 17 | 10 | 26 | 43 | 37 | -17 |
17 | Sivasspor | 36 | 9 | 19 | 8 | 44 | 60 | 35 | -16 |
18 | Hatayspor | 36 | 6 | 22 | 8 | 47 | 74 | 26 | -27 |
19 | Adana Demirspor | 36 | 3 | 28 | 5 | 34 | 92 | 2 | -58 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Kocaelispor | 38 | 21 | 8 | 9 | 68 | 41 | 72 | +27 |
2 | Gençlerbirliği | 38 | 19 | 8 | 11 | 57 | 34 | 68 | +23 |
3 | Fatih Karagümrük | 38 | 19 | 10 | 9 | 55 | 36 | 66 | +19 |
4 | İstanbulspor | 38 | 20 | 14 | 4 | 67 | 38 | 64 | +29 |
5 | Bandırmaspor | 38 | 17 | 8 | 13 | 52 | 45 | 64 | +7 |
6 | Erzurumspor FK | 38 | 19 | 12 | 7 | 53 | 31 | 64 | +22 |
7 | Boluspor | 38 | 17 | 11 | 10 | 66 | 40 | 61 | +26 |
8 | Iğdır FK | 38 | 16 | 12 | 10 | 57 | 33 | 58 | +24 |
9 | Amed SK | 38 | 14 | 9 | 15 | 43 | 35 | 57 | +8 |
10 | Çorum FK | 38 | 14 | 12 | 12 | 49 | 45 | 54 | +4 |
11 | Ümraniyespor | 38 | 14 | 13 | 11 | 48 | 42 | 53 | +6 |
12 | Esenler Erokspor | 38 | 13 | 12 | 13 | 53 | 50 | 52 | +3 |
13 | Sakaryaspor | 38 | 13 | 13 | 12 | 48 | 54 | 51 | -6 |
14 | Keçiörengücü | 38 | 14 | 15 | 9 | 60 | 53 | 51 | +7 |
15 | Manisa FK | 38 | 14 | 18 | 6 | 50 | 52 | 48 | -2 |
16 | Pendikspor | 38 | 13 | 16 | 9 | 45 | 51 | 48 | -6 |
17 | MKE Ankaragücü | 38 | 14 | 18 | 6 | 49 | 48 | 48 | +1 |
18 | Şanlıurfaspor | 38 | 11 | 20 | 7 | 45 | 55 | 40 | -10 |
19 | Adanaspor | 38 | 7 | 22 | 9 | 32 | 75 | 30 | -43 |
20 | Yeni Malatyaspor | 38 | 0 | 38 | 0 | 14 | 153 | 21 | -139 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Sarıyer | 34 | 25 | 2 | 7 | 80 | 22 | 82 | +58 |
2 | Batman Petrolspor | 34 | 26 | 6 | 2 | 64 | 24 | 80 | +40 |
3 | GMG Kastamonuspor | 34 | 19 | 3 | 12 | 57 | 29 | 69 | +28 |
4 | Adana 01 Futbol Kulübü | 34 | 19 | 7 | 8 | 62 | 30 | 65 | +32 |
5 | Altınordu | 34 | 16 | 7 | 11 | 57 | 35 | 59 | +22 |
6 | Beykoz Anadolu | 34 | 15 | 11 | 8 | 47 | 46 | 53 | +1 |
7 | İskenderunspor A.Ş. | 34 | 13 | 10 | 11 | 49 | 38 | 50 | +11 |
8 | 1461 Trabzon FK | 34 | 13 | 13 | 8 | 44 | 37 | 47 | +7 |
9 | Fethiyespor | 34 | 11 | 13 | 10 | 32 | 40 | 43 | -8 |
10 | 24Erzincanspor | 34 | 10 | 13 | 11 | 45 | 52 | 41 | -7 |
11 | Kırklarelispor | 34 | 10 | 14 | 10 | 42 | 44 | 40 | -2 |
12 | Sincan Belediye Ankaraspor | 34 | 10 | 15 | 9 | 44 | 40 | 39 | +4 |
13 | İnegölspor | 34 | 10 | 13 | 11 | 42 | 51 | 38 | -9 |
14 | Kepezspor FAŞ | 34 | 9 | 16 | 9 | 37 | 46 | 36 | -9 |
15 | Isparta 32 Spor | 34 | 7 | 15 | 12 | 33 | 51 | 33 | -18 |
16 | Karaköprü Belediyespor | 34 | 7 | 19 | 8 | 39 | 52 | 29 | -13 |
17 | Altay | 34 | 10 | 20 | 4 | 33 | 64 | 25 | -31 |
18 | Hes İlaç Afyonspor | 34 | 0 | 33 | 1 | 6 | 112 | 5 | -106 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Bursaspor | 30 | 21 | 2 | 7 | 64 | 17 | 70 | +47 |
2 | Karşıyaka | 30 | 18 | 6 | 6 | 56 | 28 | 60 | +28 |
3 | Muş Spor Kulübü | 30 | 16 | 4 | 10 | 48 | 24 | 58 | +24 |
4 | Belediye Kütahyaspor | 30 | 17 | 6 | 7 | 57 | 37 | 58 | +20 |
5 | Düzcespor | 30 | 16 | 6 | 8 | 40 | 27 | 56 | +13 |
6 | Silifke Belediye Spor | 30 | 14 | 9 | 7 | 51 | 36 | 49 | +15 |
7 | Anadolu Üniversitesi | 30 | 13 | 9 | 8 | 39 | 32 | 47 | +7 |
8 | Artvin Hopaspor | 30 | 10 | 11 | 9 | 26 | 30 | 39 | -4 |
9 | Tokat Bld Plevnespor | 30 | 7 | 13 | 10 | 27 | 32 | 31 | -5 |
10 | Kahramanmaraşspor | 30 | 8 | 16 | 6 | 28 | 39 | 30 | -11 |
11 | Bulvarspor | 30 | 7 | 14 | 9 | 35 | 58 | 30 | -23 |
12 | Kırşehir Futbol SK | 30 | 7 | 15 | 8 | 26 | 48 | 29 | -22 |
13 | Bornova 1877 | 30 | 6 | 14 | 10 | 36 | 53 | 28 | -17 |
14 | 23 Elazığ Futbol Kulübü | 30 | 5 | 14 | 11 | 18 | 31 | 26 | -13 |
15 | Kuşadasıspor | 30 | 7 | 20 | 3 | 25 | 51 | 24 | -26 |
16 | Ergene Velimeşe | 30 | 6 | 19 | 5 | 17 | 50 | 23 | -33 |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
08/08/2025 | Antalyaspor | vs | Kasımpaşa |
08/08/2025 | Çaykur Rizespor | vs | Göztepe |
08/08/2025 | Eyüpspor | vs | Konyaspor |
08/08/2025 | Fatih Karagümrük | vs | Başakşehir FK |
08/08/2025 | Fenerbahçe | vs | Alanyaspor |
08/08/2025 | Gaziantep FK | vs | Galatasaray |
08/08/2025 | Kayserispor | vs | Beşiktaş |
08/08/2025 | Samsunspor | vs | Gençlerbirliği |
08/08/2025 | Trabzonspor | vs | Kocaelispor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
10/08/2025 | Bandırmaspor | vs | Sakaryaspor |
10/08/2025 | Bodrum FK | vs | Pendikspor |
10/08/2025 | Boluspor | vs | Van Spor FK |
10/08/2025 | Çorum FK | vs | Amed SK |
10/08/2025 | Erzurumspor FK | vs | Sivasspor |
10/08/2025 | Esenler Erokspor | vs | Adana Demirspor |
10/08/2025 | Hatayspor | vs | Keçiörengücü |
10/08/2025 | Iğdır FK | vs | Sarıyer |
10/08/2025 | İstanbulspor | vs | Serik Belediyespor |
10/08/2025 | Ümraniyespor | vs | Manisa FK |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
24/08/2025 | Altınordu | vs | Erbaaspor |
24/08/2025 | Batman Petrolspor | vs | İnegölspor |
24/08/2025 | Beyoğlu Yeniçarşıspor | vs | İskenderunspor A.Ş. |
24/08/2025 | Elazığspor | vs | Adana 01 Futbol Kulübü |
24/08/2025 | GMG Kastamonuspor | vs | Sincan Belediye Ankaraspor |
24/08/2025 | Karacabey Belediye Spor | vs | Kepezspor FAŞ |
24/08/2025 | Karaman Futbol Kulübü | vs | Bucaspor 1928 |
24/08/2025 | MKE Ankaragücü | vs | 24Erzincanspor |
24/08/2025 | Şanlıurfaspor | vs | Beykoz Anadolu |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
07/09/2025 | Beykoz İshaklıspor | vs | Yeşil Yalova FK |
07/09/2025 | Çorluspor 1947 | vs | Bulvarspor |
07/09/2025 | Etimesgut Spor | vs | Silivrispor |
07/09/2025 | Galata | vs | Edirnespor |
07/09/2025 | İnegöl Kafkas GK | vs | Çankaya SK |
07/09/2025 | İnkılap FSK | vs | K.Çekmece Sinopspor |
07/09/2025 | Polatlı 1926 Spor | vs | Bursa Nilüfer FK |
07/09/2025 | 1923 M.K.Paşaspor | vs | Fethiye İdman Yurdu |